راه اندازی پلتفرم یکپارچه ملی/ همکاری با پیام رسانهای روسی

به گزارش نسیم صبا از مهر، محفل هم افزایی فعالان فضای مجازی پاک (مهافمپ) با عنوان «یکپارچه سازی تبادل پیام بین پیام رسانها» شنبه شب با حضور مهدی انجیدنی مدیرعامل یکی از پیام‌رسان های بومی و مدیرکل پایش، ممیزی و نظارت سازمان فناوری اطلاعات ایران برگزار شد.

انجیدنی در ابتدای این نشست در پاسخ به سوالی در خصوص ابعاد مختلف راه‌اندازی مرکز تبادل پیام بین پیام‌رسان های داخلی اظهار کرد:
از ۱۰ سال قبل اقتصاد پلتفرمی و دغدغه‌های اجتماعی در حوزه کنترل و توسعه پیام‌رسان ها باعث شد در اتحادیه اروپا اینترکانکشن بین پیام‌رسان ها توسعه یافت و بر اساس قوانین تعیین شده هزینه اینترکانکشن با پیام‌رسان بزرگ‌تر بود.

وی هدف از این تصمیم اتحادیه اروپا را توسعه پیام‌رسان های محلی و مسائل پدافندی عنوان کرد و افزود: برای اینترکانکشن بین پلتفرمها دو روش وجود دارد که روش نخست به دلیل اینکه در اختیار و انحصار شرکت‌های بزرگ قرار دارد کاربردی نیست.

مدیرعامل یک پیام رسان بومی با بیان اینکه روش دوم برای اینترکانکشن بین پلتفرم‌ها که کاربردی تر است، راه‌اندازی مرکز تبادل پیام بوده و اکثر کشورهای مختلف دنیا به این سمت رفته اند اضافه کرد: در این روش وابستگی به برند خاص وجود ندارد و از استانداردهای قوی‌تر تبادل پیام استفاده شده است و قابلیت مدیریت کنترل بیشتری وجود دارد.

وی در خصوص دستاوردهای توسعه این سیستم و شیوه بیان کرد: پیرو سفرهایی که با هیأت وزارت ارتباطات به روسیه داشتیم یک سری پیشنهادات به پیام‌رسان های روسیه داده شد و آنها می‌خواستند که این فناوری را از شرکت زیرمجموعه اریکسون خریداری کنند که شرکت اریکسون حاضر به فروش نشده بود و ما طرحی را ارائه دادیم و نمونه آن را به وزارت ارتباطات ارسال کردیم که با استقبال دو پیام‌رسان روسی روبه رو شد.

انجیدنی با بیان اینکه با یک روش ساده می‌توان مرکز تبادل پیام راه‌اندازی کرد که فازهای توسعه هم برای آن در نظر گرفته شده است، یادآور شد: در نهایت کار با دو پیام‌رسان Ok و VK شروع شده و در مرحله آزمایشی با تعداد کاربر خاص شروع به کار کرده ایم تا پیام‌رسان های روسیه بتوانند تاییدیه های لازم را از کشور خودشان دریافت کنند.

وی با بیان اینکه این زیرساخت در دنیا به شدت فراگیر خواهد شد و تا دو یا سه سال آینده از هر پیام‌رسانی به پیام‌رسان دیگر می‌توان پیام صادر کرد، افزود: مرکز تبادل پیام بین چند پلتفرم یک مدل شبیه ستاره‌ای ارتباط را برقرار می‌کند و خودش از چند زیرسیستم همگام سازی، کانتکت های تبادل پیام و… تشکیل می‌شود.

ارائه طرح راه‌اندازی مرکز انتقال پیام به وزارت ارتباطات

وی با بیان اینکه در پیشنهادی که به وزارت ارتباطات ارائه شده ۵ فاز طراحی شده و ارسال پیام خصوصی و فایل در فاز اول انجام می‌شود، گفت: پیام‌رسان ها یک لایه اتصال در حوزه مخاطبان دارند و سرویس کانتکت سینک سنتر در این زمینه پیش بینی شده و این سرویس بسیار کاربردی است و در داخل کشور به عنوان یک سرویس قابل استفاده خواهد بود.

وی بیان کرد: در این سیستم وقتی که پیام از یک پیام‌رسان به پیام‌رسان دیگر منتقل شد کاربر متوجه می‌شود که کدام مخاطب در دیگر پیام‌رسان ها فعال بوده است و تمام پیام‌ها از مسیر مرکز تبادل پیام بین دو پیام‌رسان جابه جا می‌شود و فایل‌ها و محتوای چند رسانه‌ای نیز از طریق یک واسط بین همه این پیام‌رسان ها قابل مدیریت است البته در پروژه روسیه از این روش کامل استفاده نشده است. کاربر فرستنده عضو هر پیام‌رسانی باشد فایل در پیام‌رسان مبدا ذخیره شده ولی در دیگر پیام‌رسان ها قابل استفاده است.

انجیدنی یادآور شد: در این خصوص پیشنهاد مطرح شده در اروپا این است که در یک جایگاه مشترک فایل‌ها ذخیره سازی شده و با این کار صرفه جویی مهمی در میزان سرورهای ذخیره سازی انجام می‌شود.

وی ادامه داد: یکی از چالش‌هایی که در کشور ما و دیگر نقاط وجود دارد که وقتی یک اتفاق می‌افتد کلیپ‌های ثابت بارها و بارها ارسال می‌شود و این در یک سیستم ذخیره سازی بارها به تعداد پیام‌رسان ها ذخیره شود ولی به دنبال این هستیم که در چنین شرایطی فایل در یک ابر ملی ذخیره‌سازی شده و با این روش در منابع کشور در حوزه استوریج صرفه جویی می‌شود.

تلاش برای ایجاد ارزش افزوده ویژه پیام‌رسان های ایرانی

در ادامه نشست مهافمپ مظفری مدیرکل پایش، ممیزی و نظارت سازمان فناوری اطلاعات ایران در خصوص ساز و کارهای قانونی پیش بینی شده برای راه اندازی مرکز انتقال پیام اظهار کرد: با توجه به دغدغه‌های موجود در کشور برای اینکه ساز و کاری ایجاد شود تا ارزش افزوده‌ای برای پیام‌رسان ها در برابر پیام‌رسان های خارجی ایجاد شده و امکانی فراهم شود که بتوان با استفاده از یک پیام‌رسان داخلی به دیگر پیام‌رسان ها پیام ارسال کرد این موضوع در دستور کار قرار گرفته است.

وی بیان کرد: در ارتباط با پیام‌رسان های داخلی ذهنیتی که وجود دارد این است که نگاه‌ها و دغدغه‌های کنترلی حساسیت‌هایی را در جامعه فضای مجازی به دنبال دارد و همین مسئله در اقبال به سمت پیام‌رسان های داخلی و اقتصاد آنها اثر منفی می‌گذارد. حال اینکه یک مرکز هم تبادل هم وجود داشته باشد در تقویت ذهنیت‌های منفی تأثیر دارد و سازمان فناوری اطلاعات تاکید دارد که ما فقط یک گذرگاه باشیم و هدف اصلی اتصال و تبادل پیام به صورت پوینت تو پوینت باشد.

مدیرکل پایش، ممیزی و نظارت سازمان فناوری اطلاعات ایران بیان کرد: نکته‌ای که وجود دارد این است که جمعیت آماری فضای مجازی ما در بین چند پیام‌رسان فعال و بزرگ‌تر داخلی توزیع شده است و یکی از نگاه‌های ما در گذرگاه تبادل پیام ارائه خدمات یکپارچه دولت به این جامعه آماری در پیام‌رسان های مختلف است.

وی با بیان اینکه دغدغه ما در فاز اول این است که گذرگاهی برای تبادل پیام متنی، مولتی مدیا و… بین پیام‌رسان ها ایجاد شده و به کاربران تجمیع شده خدمات ارائه دهیم، گفت: دغدغه‌ای که شاید برای پیام‌رسان های داخلی وجود داشته باشد دغدغه رقابت بین پیام‌رسان هاست؛ البته در شرح خدمات جامع این پروژه ملی که در حال آماده سازی است دغدغه‌های پیام‌رسان ها، کاربران و حاکمیت را پاسخ داده ایم.

مظفری با اشاره به اینکه این سرویس زیرساختی است و قصد نداریم با ارائه این سرویس پیام‌رسان ها را در حوزه توسعه درگیر کنیم، ادامه داد: فاز اول مربوط به تبادل پیام متنی و فایل است و در فاز اول Call in و Call out مد نظر نیست.

اهتمام جدی به حریم خصوصی و شهروندی

وی تصریح کرد: تاکید ما در خصوص باز بودن این مجموعه این است که فایل‌ها در مبدا و مقصد ذخیره شوند و اینکه ما در مرکز داده پیام، ذخیره پیام داشته باشیم مد نظر ما نیست و این امر دلایل بسیاری دارد. یکی از نکات مهم حریم خصوصی و شهروندی است که ما نمی‌خواهیم این دغدغه ایجاد شود؛ وقتی سرویس جدید از سوی حاکمیت ارائه شود برخی سو برداشت‌ها موجب می‌شود که بهره‌برداری لازم را از دستاوردهای سرویس نتوانیم داشته باشیم.

مدیرکل پایش، ممیزی و نظارت سازمان فناوری اطلاعات ایران با اشاره به اینکه طراحی پروژه با بخش خصوصی بوده و راهبری و بهره بری آن با حاکمیت است، تاکید کرد: از تجربیات گذشته برای استفاده از سرویس‌های جدید استفاده می‌کنیم و نمی‌خواهیم وارد مباحثی شویم که شائبه داشته باشد با جدیت به این سمت خواهیم رفت که این مرکز به دنبال ذخیره داده نباشد.

وی با بیان اینکه در این گذرگاه پیام می‌خواهیم ارتباط را بین پیام‌رسان های ناهمگون فراهم کنیم، یادآور شد: هر مخاطب پیام‌رسان خودش را دارد و در شروع کار ترافیک به سمت مرکز انتقال داده شاید زیاد نباشد ولی بعد از مدتی مخاطبان پس از راه اندازی این سیستم، پیام‌رسان خود را انتخاب کرده و دیگر پیام‌رسان ها را حذف می‌کنند.

مظفری با بیان اینکه برای اجرای این پروژه یک بازه زمانی ۶ ماهه در نظر گرفته شده است یادآور شد: یکی از مهمترین مزایای این سیستم ارائه خدمات دولت به جامعه آماری قابل توجهی است و وقتی همگام سازی اطلاعات کانتکت ها برای ارتباط دوسویه مهیا شود می‌توان خیلی از خدمات را به این جامعه اماری در حوزه‌های مختلف ارائه کرد.

انجیدانی در ادامه این جلسه که به صورت مجازی پخش شد، در خصوص عدم استقبال پیام‌رسان ها از چنین مرکزی بیان کرد: مراکز تبادل داده بین پلتفرم‌ها ۸ سال است که در دنیا آغاز به کار کرده و در ابتدای امر ژاپن، کره جنوبی و بعد به هلند و کانادا رسید.

مدیران برخی پیام‌رسان ها هنوز توجیه نشده اند

وی بیان کرد: برکات و لزوم این پروژه برای برخی پیام‌رسان ها توجیه نشده است و می‌گویند اگر مشتری در محدوده بسته خودشان باشد کفایت می‌کند در حالی که یک اکوسیستم زمانی کامل می‌شود که مشتری حق انتخاب‌های مختلف داشته باشد. اگر نسبت جمعیتی کشور را بر مبنای ۴۰ میلیون نفری که می‌توانند از پیام‌رسان ها استفاده کرده، ۴۰ میلیون نفر در نظر بگیریم و هر پیام‌رسان ۳ تا ۱۰ میلیون کاربر فعال داشته باشد، از طریق راه اندازی این سیستم می‌تواند با ۳۰ میلیون کاربر دیگر ارتباط داشته باشد.

مدیرعامل یک پیام‌رسان گفت: بر اساس اعلام اتحادیه اروپا از ارتباطات فراگیر به عنوان مشتریان سایه یاد شده است اگر پیام‌رسان های داخلی بدانند که این اقدام شانس بین‌المللی شدن، توسعه بازار و افزایش ارتباطات را فراهم می‌کند قطعاً از این رویه استقبال می‌کنند و به نظرم این اقدام گامی در مسیر بازکردن درب‌های پیام‌رسان های داخلی به روی کشورهای دیگر است.

وی با اشاره به برقراری ارتباط یک پیام رسان بومی با دو پیام‌رسان کشور روسیه گفت: این پیام رسان ۳.۵ میلیون کاربر داخلی و ۱۶۰ میلیون نفر کاربر روسی خواهد داشت و این دروازه بزرگ برای گسترش اکوسیستم و درآمدپیام‌رسان هاست و نباید در این زمینه دید کوتاه مدت داشته باشد. آینده اکوسیستم و صنعت در جهان در گرو این موضوع است همانطور که اینترکانکشن بین اپراتورهای موبایل امروز امری غیرقابل اجتناب به شمار می‌رود.

انجیدنی با اشاره به طرح ارائه شده در این زمینه گفت: در ۵ فاز طرح اجرایی به وزارت ارتباطات ارسال شده و اجرای آن در طول ۶ ماه تحقق یافتنی است و اگر اقدامات اجرایی شروع شود می‌توانیم تجربه ارتباط فراگیر بین پیام‌رسان ها را داشته باشیم.

انجیدانی با اشاره به رویه پیام‌رسان های بزرگ دنیا بیان کرد: آنها به جای یک پیام‌رسان خیلی بزرگ به دنبال فدریشن های کوچک‌تر هستند، مثلاً فیس بوک می‌خواهد شبکه خود را به ۲۰۰ فدریشن تقسیم کند و آنها را تحت یک فدراتور هدایت کند. فیس بوک کیف پول جدیدی را فعال کرده و بخشی از اکوسیستم زندگی فیسبوک است و می‌خواهد در هر کشور یک فدریشن راه اندازی کرده و این کیف پول غیر از ارز خودش پول ملی آن کشور را نیز پشتیبانی کند.

وی یادآور شد: این موضوع برای پیام‌رسان های ایرانی می‌تواند یک ایده خوب باشد که بتوانند وارد همکاری با کشورهای همسایه و حتی کشورهای اروپایی شده ضمن صادرات فناوری به کشورهای دیگر از ایجاد اکوسیستم‌های اقتصادی غیرمستقیم بهره مند شده و سودآوری داشته باشند.

ارائه خدمات دولت هوشمند بر بستر پیام‌رسان ها

مظفری در پاسخ به سوالی در خصوص زمان به بهره‌برداری رسیدن طرح گفت: قرار است این طرح از ۶ ماه دیگر خدمات دولت هوشمند و الکترونیک بر بستر پیام‌رسان ها را به مردم ارائه کند و سعی خواهیم کرد که این پروژه به سرانجام برسد. امیدواریم که اتفاقات خوبی در ارتباط بین پیام‌رسان ها رقم خورده و البته گام‌های دیگری برداشته شده و در آینده اطلاع رسانی لازم صورت خواهد گرفت.

رؤیای پلتفرم یکپارچه ملی محقق می‌شود

انجیدانی نیز در پایان این نشست گفت: امیدواریم با تلاش‌های سازمان فناوری اطلاعات و مجموعه وزارت ارتباطات بتوانیم شاهد ارتباط یکپارچه بین پیام‌رسان های ایرانی باشیم و رؤیای پلتفرم یکپارچه ملی محقق شود و اکنون به تحقق این رؤیا بسیار نزدیک هستیم.