مقام روس: سفر پزشکیان، گره‌های تجارت را گشود؛ بررسی مراکز لجستیک مشترک در اوراسیا

«خسرو حسن‌بیگف» در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در مسکو به تشریح ابعاد و رهاوردهای این سفر، چشم‌انداز توسعه مبادلات تجاری با استفاده از ارزهای ملی و فناوری بلاک‌چین و همچنین امکان سرمایه‌گذاری و ایجاد مراکز لجستیک مشترک در مرزهای ایران و کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا در پی اجرایی شدن موافقت‌نامه تجارت آزاد دو کشور پرداخت.
حسن‌بیگف نماینده مرکز توسعه صادرات روسیه (REC) Russian Export Center به عنوان مؤسسه‌ دولتی این کشور در ایران است؛ مرکزی که مأموریت حمایت از صادرات کالاهای روسی غیر از سبد انرژی را برعهده دارد و در چارچوب پروژه ملی همکاری و صادرات بین‌المللی، به همه شرکت‌های روسی، کمک‌های مالی و غیرمالی ارائه می‌کند.
دفتر نمایندگی این مرکز دولتی روسیه در جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۲۴ میلادی آغاز به کار کرده است.
خبرنگار ایرنا به بهانه سفر ۲۸ دی‌ماه ۱۴۰۳ دکتر مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور به روسیه و امضای معاهده جامع راهبردی دو کشور، با نماینده مرکز توسعه صادرات روسیه گفت و گو کرده است که متن کامل آن به این شرح است:

مقام روس: سفر پزشکیان، گره‌های تجارت را گشود؛ بررسی مراکز لجستیک مشترک در اوراسیا

نتایج سفر مسعود پسشکیان رئیس جمهور ایران به مسکو و دیدار وی با رئیس جمهور و نخست وزیر روسیه را چگونه ارزیابی می کنید؟

حسن‌بیگف: سفر مسعود پزشکیان رئیس جمهور ایران به مسکو، گام مهمی در جهت تقویت مشارکت راهبردی بین کشورهایمان بود. دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور و میخائیل میشوستین نخست‌وزیر روسیه، تمایل متقابل برای تعمیق همکاری‌ها در زمینه‌های کلیدی مانند انرژی، حمل‌ونقل، کشاورزی و فناوری پیشرفته را تأیید کرد.
این موضوع اهمیت زیادی دارد که طرفین نه تنها پروژه های جاری، بلکه چشم اندازهای بلندمدت همکاری را نیز مورد بحث قرار دادند. به عنوان مثال، بحث گسترش استفاده از پول ملی در تسویه حساب ها مطرح شد که گام مهمی برای کاهش وابستگی به دلار و یورو است. آنها همچنین درباره تلاش های مشترک برای غلبه بر فشار تحریم‌ها که به ویژه برای کشورهای ما اهمیت دارد، گفتگو کردند.
در این دیدارها تأکید شد که روسیه و ایران یکدیگر را نه تنها به عنوان شریک، بلکه به عنوان متحدان استراتژیک آماده برای مقابله مشترک با چالش های جهانی می دانند.
مرکز صادرات روسیه (REC) با ارائه ابزارهای مالی و غیرمالی به شرکت‌های روسی و ایرانی برای توسعه و اجرای پروژه‌های مشترک اقتصادی خارجی، فعالانه از این طرح‌ها حمایت می‌کند.
به عنوان مثال، آژانس اعتبار صادراتی و بیمه سرمایه گذاری که بخشی از مرکز صادرات روسیه است، در بیمه معاملات صادراتی کمک می کند. همچنین ساختار بانکی زیرمجموعه این آژانس، فرصت‌های اعتباری را برای مشتریان خود به منظور اجرای پروژه های مشترک روسیه و ایران و همچنین پروژه‌های تعاونی در کشورهای ثالث فراهم می کند. این امر به ویژه با توجه به گسترش بریکس پلاس که فرصت‌های جدیدی را برای تجارت روسیه در بازار خارجی باز می‌کند، اهمیت دارد.
یکی از زمینه های اصلی کار مرکز صادرات روسیه، تبلیغ تولید کنندگان روسی تحت یک برند ملی واحد “ساخت روسیه” (Made in Russia) است. ما از سال ۲۰۱۷ این برنامه را اجرا می کنیم.
هدف از این برنامه تبلیغ برندها و محصولات معروف روسی است. هدف آن یکپارچگی تولیدکنندگان داخلی به عنوان تامین کنندگان قابل اعتماد محصولات با کیفیت بالا است که به تقویت روابط تجاری کمک می کند.
علاوه بر این، وظیفه مرکز توسعه صادرات روسیه و من به عنوان نماینده این مرکز در ایران، کمک به شرکت‌های دو کشورمان برای یافتن شرکای قابل اعتماد، مذاکره و اعطای فرصت‌های اضافی برای راه‌اندازی پروژه‌های بین‌المللی سودمند متقابل و بلندمدت است.
یکی از مراحل ترویج کالاهای روسی، رویداد تجاری سالانه کالاهای روسی در حوزه کشاورزی و صنعت با نام تجاری «ساخت روسیه» برای پاییز ۲۰۲۵ است که از شرکای ایرانی خود برای مشارکت در این رویداد،‌ دعوت می‌کنیم.

سفر آقای پزشکیان به مسکو و امضای معاهده جامع راهبردی ایران و روسیه چه تاثیری بر توسعه تجارت بین دو کشور و رفع موانع موجود خواهد داشت؟

حسن‌بیگف:‌ امضای این معاهده، رویداد تاریخی بود که افق های جدیدی را برای تجارت دوجانبه گشوده است. این سند یک مبنای قانونی محکم برای رفع موانعی ایجاد می کند که رشد تجارت دوجانبه را برای مدت طولانی متوقف کرده است.
یکی از موانع اصلی سختی محاسبات مالی به دلیل تحریم ها بود. اکنون طرفین فعالانه در حال کار برای ایجاد مکانیسم های جایگزین، از جمله استفاده از ارزهای ملی و فناوری‌های بلاک‌چین هستند. این به طور قابل توجهی پرداخت‌ها را ساده می کند و هزینه‌های تراکنش را کاهش می‌دهد.
علاوه بر این، این معاهده، هماهنگی رویه ها و استانداردهای گمرکی را پیش بینی کرده است که حرکت کالاها از مرزها را تسریع می کند. به عنوان مثال، پروژه‌های ایجاد مراکز لجستیکی مشترک در مرز ایران و کشورهای اتحادیه اوراسیا در حال حاضر در حال بررسی است.
ما انتظار رشد قابل توجهی در گردش تجاری در سال‌های آینده داریم، به ویژه در بخش‌هایی مانند کشاورزی، انرژی و مهندسی مکانیک. با این حال، نتایج خاص به اجرای توافقات و تلاش های دو طرف بستگی دارد. از جمله کار ما.

ایران و روسیه با بهره گیری از ظرفیت‌های قانونی معاهده جامع راهبردی چه ابتکارات جدیدی را می‌توانند در دستور کار قرار دهند؟

حسن‌بیگف: معاهده جامع راهبردی، فرصتی منحصر به فرد برای راه اندازی پروژه های بلندپروازانه جدید فراهم می کند که فراتر از واقعیت های کنونی است و روندها و چالش های جهانی را در نظر می گیرد. به عنوان مثال ساخت کریدورهای حمل و نقل مانند کریدور حمل و نقل شمال به جنوب که روسیه، ایران و هند را به هم متصل می کند.
علاوه بر این، این توافق به ما اجازه می دهد تا به بحث در مورد موضوعات مهم و موضوعی مرتبط با رویه‌های گمرکی، معاملات بانکی و پولی و پروژه‌های سرمایه گذاری ادامه دهیم.
منابع غنی و همکاری نزدیک اقتصادی شرایط مساعدی را برای همکاری تجاری بین روسیه و ایران ایجاد می کند. مهم است که فعالانه به دنبال زمینه های جدید برای همکاری بود و از مزایای تبلیغات در این عرصه نیز استفاده کرد.
همکاری هر دو طرف ثبات و تداوم فرآیندهای تولید را تضمین می‌کنند و همچنین مشارکت‌ها را در زمینه‌های مختلف تقویت می‌کند که به رشد مشترک اقتصاد کشورها کمک می‌کند.

اجرای توافقنامه تجارت آزاد ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا چه تاثیری بر مبادلات تجاری تهران و مسکو خواهد داشت؟

حسن‌بیگف:‌ اجرای توافقنامه تجارت آزاد بین ایران و اوراسیا کاتالیزور(تسهیل‌کننده) قدرتمندی برای رشد مبادلات تجاری بین روسیه و ایران خواهد بود. این توافق موانع تعرفه ای برای طیف گسترده ای از کالاها را از بین می برد و آنها را در بازارهای هر دو کشور رقابتی‌تر می‌کند.
این توافق به ما این امکان را می دهد که روندی را برای جایگزینی واردات از کشورهای غیر دوست با عرضه در تجارت متقابل ایجاد کنیم.
بخش‌های کشاورزی و صنعتی به‌ویژه سود خواهند برد. به عنوان مثال، میوه‌ها، آجیل‌ها و غذاهای دریایی ایرانی برای مصرف‌کنندگان روسی مقرون به صرفه‌تر می‌شوند، در حالی که غلات، فلزات و تجهیزات روسی برای مصرف‌کنندگان ایرانی مقرون به صرفه‌تر می‌شوند.
مرکز توسعه صادرات روسیه آماده است تا فعالانه در اجرای این توافقنامه مشارکت کند و به کسب و کارها کمک کند تا از فرصت های جدید به نفع اقتصاد هر دو کشور استفاده کنند. به عنوان یک اولویت، به دنبال حمایت از شرکت های روسی بر اساس فرصت های ارائه شده در این قرارداد هستیم.
سال گذشته، شرکت‌های روسی که در ایران به فعالیت خود ادامه می‌دهند یا شروع به کار کرده‌اند، از حرکت هماهنگ خود در چارچوب «پنجره واحد» حمایت کردند. افتتاح دفتر نمایندگی مرکز صادرات روسیه در تهران در سال ۲۰۲۴ باعث تقویت هماهنگی تجاری بین دو کشور و ایجاد انگیزه برای پروژه های مشترک در زمینه هایی مانند کشاورزی، زیرساخت های حمل و نقل، فناوری و انرژی شد.
ما تمام تلاش خود را به کار خواهیم بست تا اطمینان حاصل کنیم که شرکت ها با دریافت اطلاعات کامل و پشتیبانی مشاوره ای از مرکز توسعه صادرات روسیه، می توانند جایگاه های در حال گسترش را اشغال کنند. خوشحالیم که بگوییم با زیرساخت های بانکی ایجاد شده توسط این مرکز و افتتاح دفتر نمایندگی در تهران، دسترسی به بازار ایران برای کسب و کارهای روسی راحت تر و آسان تر شده است.
علاوه بر این، توافقنامه تجارت آزاد ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، شرایط مطلوبی را برای توسعه سرمایه گذاری‌های مشترک ایجاد خواهد کرد.

در مجموع می‌توان گفت که سفر رئیس جمهور ایران به مسکو و امضای توافقنامه مشارکت جامع راهبردی فرصت‌های جدیدی را برای تعمیق همکاری‌های روسیه و ایران می‌گشاید.
مرکز صادرات روسیه نیز با ارائه ابزارهای مالی و غیر مالی برای حمایت از صادرکنندگان و واردکنندگان، تلاش خواهد کرد که نقشی کلیدی در این فرآیند ایفا کند. تبلیغ برند «ساخت روسیه» نیز به تقویت جایگاه کالاهای روسی در بازار ایران، افزایش شناخت و اعتماد مصرف کنندگان کمک می کند.
ما اطمینان داریم که تلاش‌های مشترک روسیه و ایران، با حمایت نهادهایی مانند مرکز توسعه صادرات روسیه، به ارتقای روابط دوجانبه به سطح کیفی جدیدی کمک می‌کند و پایه محکمی برای همکاری‌های بلندمدت ایجاد می‌کند.