بازی نخ‌نمای مقصرنمایی ایران در مراحل پایانی مذاکرات وین

با ورود مذاکرات وین به مراحل نهایی، طرف‌های غربی برای وادار کردن ایران برای صرف نظر از مطالبات منطقی خود همچنان به تاکتیک نخ‌نمای مقصرنمایی ادامه داده و تلاش می‌کنند تا ایران را مقصر احتمال شکست گفت‌ وگوها معرفی کنند این درحالیست که ادامه این رویکرد غیرسازنده،توافق نهایی را تهدید می‌کند.

به گزارش نسیم صبا ازایرنا، سوگیری‌ مقامات و انتشار گزارش‌های جهت‌دار رسانه‌های غربی در روزهای اخیر از یک حس اضطرار برای پایان مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین حکایت دارد. از اظهارات «ند پرایس» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا که بدون در نظر گرفتن اقدامات غیرقانونی این کشور در بروز وضع کنونی، نسبت به خروج واشنگتن از مذاکرات تهدید کرده تا توئیت‌های غیر سازنده مذاکره کنندگان ارشد انگلیس و فرانسه در وین و فضاسازی خبرنگاران غربی در شبکه‌های اجتماعی مبنی بر خواسته‌های ادعایی و تازه ایران در مذاکرات، نشان‌گر استیصال غرب برای گرفتن تصمیمات سیاسی لازم در راستای دست یابی به یک توافق پایدار و قابل اتکا است.

آن‌ها که از ابتدای مذاکرات ابتکار عملی برای پیشبرد گفت‌ وگوها نشان ندادند در روزهای حساس و سرنوشت‌ساز کنونی نیز قادر به تصمیم‌گیری سیاسی در خصوص چند موضوع باقی‌مانده نیستند. غرب همچنان بر تداوم رویکرد غیرمفید در اتاق مذاکرات و بیرون از آن اصرار دارد و این مساله احتمال توافق یا عدم توافق را در وضعیت برابری قرار داده است.

خبرگزاری رویترز که بر انتشار گزارش‌های غیر واقعی از فضای مذاکرات اصرار دارد ادعا کرده که موضع ایران پس از سفر «علی باقری کنی» مذاکره کننده ایران به تهران سخت‌تر و سازش‌ناپذیرتر شده است. در این گزارش ادعا شده که ایران علاوه بر مطالبات قبل، خواسته‌های تازه‌ای را در مذاکرات مطرح کرده است.

از سویی لشکر توئیتری عناصر وابسته به رژیم صهیونیستی که در صدر آن افرادی چون لارنس نورمن خبرنگار ارشد وال‌استریت ژورنال که در اصل زبان مواضع ضد ایرانی جمهوری‌خواهان آمریکاست و جیسون بردسکی تحلیل‌گر مسائل سیاسی مقیم واشنگتن ایفای نقش می‌کنند در روزهای اخیر بشدت فعال شده و سعی بر گسترش فضاسازی‌های تبلیغاتی علیه مواضع مذاکراتی ایران دارند.

همچنین تحرکات شبکه‌های شایعه پراکن و معاند فارسی هم در وین افزایش چشم‌گیری داشته و برخی شنیده‌ها از استقرار مراکز جدید خبری آن‌ها در اتریش حکایت دارد. این مساله زمانی اهمیت پیدا می‌کند که بدانیم وین همچنان در ماه های آینده میزبان رایزنی‌های دیپلماتیک برجامی خواهد بود. در واقع حتی پس از حصول توافق احتمالی دوره‌ای چندین هفته‌ای یا چند ماهه وجود خواهد داشت که مقدمات اداری و تدارکات مربوط به تکمیل تعهدات طرف مقابل انجام گیرد و جلسات در این زمینه ادامه خواهد داشت.

از این منظر رسانه‌هایی که از یکسو جمهوری اسلامی ایران را به عنوان مقصر احتمال عدم توافق معرفی و همزمان تهدید می‌کند که در صورت پافشاری ایران بر خواسته‌هایش، طرف‌های غربی مذاکرات را ترک می‌کنند؛ در صورت حصول توافق هم فضا را به این سمت سوق می‌دهند که ادعا شود ایران تحت فشار مجبور به عقب‌نشینی شده است و یا در صورت عدم توافق ادعا خواهد شد که ایران عامل شکست مذاکرات بوده است.

این درحالیست که هیأت مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران در طول مذاکرات مواضعی واقع‌بینانه و سازنده داشته است و اکنون دستیابی به توافق تنها با اتخاذ چند تصمیم سیاسی مشخص از سوی طرف‌های غربی ممکن خواهد بود. ایران تاکید دارد که در صورت پذیرش الزامات یک توافق خوب از سوی طرف‌های مقابل، می‌توان چند موضوع باقی‌مانده را حل کرد و ظرف چند روز به توافق نهایی رسید.

واقعیت این است که پیشرفت قابل توجه گفت‌ وگوها و دستیابی به یک پیش‌نویسِ تقریبا تکمیل‌شده، بیش از هرچیز ناشی از رویکرد سازنده هیأت ایرانی و ابتکارات ارائه‌شده برای حل موضوعات اختلافی بوده است و اگر تاکنون نیز توافق نهایی نشده است، صرفا به این دلیل بوده است که طرف‌های غربی در چند موضوع از اتخاذ تصمیمات لازم خودداری کرده و تلاش می‌کنند با تبدیل عنصر زمان به اهرم مذاکراتی، هیأت ایرانی را برای صرف نظر کردن از خواسته‌هایش تحت فشار قرار دهند.

از این منظر طرح این ادعا که مذاکره‌کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران در بازگشت از تهران مواضع تازه‌ای اتخاذ کرده و خواهان آن شده است که موضوعاتی که پیش از این نهایی شده‌، مجددا به بحث گذاشته شوند تلاشی برای این است که مسئولیت احتمال عدم دستیابی به توافق به گردن ایران انداخته شود.

این درحالیست که مواضع هیأت مذاکره‌کننده ایران از ابتدا بر اصولی روشن مبتنی بوده است و انجام سفر یا وقفه در گفت‌ وگوها در این مواضع تغییری ایجاد نمی‌کند، هرچند که تا زمانی که در مورد همه‌چیز توافق نشده باشد، درباره هیچ‌چیز توافق نشده است. همچنین بر خلاف آنچه ادعا شده است، سفر مذاکره‌کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران به تهران به اتخاذ مواضع تازه یا طرح خواسته‌های جدید منجر نشده و هیأت ایرانی نیز دیروز در دیدار با طرف‌های مقابل بر لزوم تصمیم‌گیری آمریکا و سه کشور اروپایی در مورد چند موضوع معدود اما مهم باقی‌مانده تأکید کرد.

سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه بامداد سه‌شنبه در واکنش به ضرب الاجل‌های ساختگی آمریکا و شرکایش تصریح کرد؛ ایالات متحده «سالهاست که از برجام کنار کشیده است؛ از این رو است که باید اطمینان یابیم این اتفاق دیگر تکرار نمی‌شود.»

وی افزود: همه کشورها برای خود «گزینه‌های جایگزین» دارند، هرچند که توخالی بودن گزینه جایگزین آمریکا پیش از این ثابت شده است. خطیب زاده با بیان اینکه درشت‌گویی و بلوف‌زنی نتیجه نداشته و نخواهد داشت، خاطر نشان کرد: اگر کاخ سفید تصمیمش را بگیرد، توافق کاملاً در دسترس است.