کریدور شمال-جنوب روی ریل عملیاتی شدن در دولت سیزدهم

به گزارش نسیم صبا از ایرنا، موقعیت راهبردی و ژئوپلتیک کشورمان همواره مورد توجه سایر کشورهای جهان قرار داشته است از این رو میتوان سهم قابل توجه ای از ترازیت کالا را با استفاده از توسعه زیرساخت‌های ریلی جاده­ای به خود اختصاص داد. این کریدور یکی از مهم ترین شاه­راه‌های ارتباطی نیمکره شرقی است که با ابتکار سه کشور ایران روسیه و هند تاسیس شد و سپس با پذیرفتن یازده کشور دیگر شامل جمهوری آذربایجان، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکیه، اوکراین، بلاروس، عمان، سوریه و بلغارستان ، خود را به عنوان مسیری جایگزین و قابل اعتماد به اثبات رساند.

شبکه بزرگراه‌ها، مسیرهای دریایی و ریلی به طول ۷۲۰۰ کیلومتر، کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب را تبدیل به کوتاه‌ترین مسیر ارتباطی (حدود ۳۵ تا ۳۷ روز) بین روسیه و هند می­کند. به گفته کارشناسان، این امر همچنین هزینه حمل و نقل بین دو کشور را حدود ۳۰ درصد کاهش می‌دهد.

اقدامات دولت سیزدهم

در اولین روزهای شروع به کار دولت سیزدهم، وزیر راه و شهرسازی در راستای اجرای فرامین و برنامه‌های رییس جمهوری در این حوزه و تحقق اهداف و برنامه‌های اعلامی دولت، ۱۰ اقدام راهبردی وزارت راه و شهرسازی را در گام نخست برای اجرا و اقدام عاجل ابلاغ کرد. یکی از این فرامین تعیین تکلیف پروژه‌های پیشران حمل ونقل با تاکید بر پروژه‌های ناتمام دارای اولویت و امکان خاتمه‌یابی سریع بود.

در همین راستا، وزارت راه و شهرسازی در یک سال اخیر اقدام به توسعه زیرساخت‌های جاده‌ای کرده که مجموع راه‌های احداث شده به ۲۲۷۹ کیلومتر می‌رسد. این در حالی است که فعالیت بزرگراه سازی دولت سیزدهم، ۹ درصد رشد نسبت به متوسط ۵ ساله گذشته داشته است. به مناسبت هفته دولت نیز، ۳۲۳ پروژه راه و شهرسازی با اعتباری ریالی بیش از ۱۸ هزار میلیارد تومان و اعتبار ارزی ۴.۲۳ میلیون یورو به بهره‌برداری رسید. این مهم در حالی محقق شد که دولت سیزدهم وارث طرح‌های ناتمام بسیاری بود اما اتمام طرح‌های نیمه تمام و تکمیل حلقه‌های بزرگراهی و آزادراهی در مسیر کریدور شمال جنوب و به سرانجام رساندن آنها را در اولویت کاری خود قرار داده است.

در همین رابطه کاظم جلالی سفیر کشورمان در روسیه در دیدار با دستیار رییس جمهور روسیه ضمن اشاره به اهتمام جدی رهبران دو کشور به توسعه کریدور شمال – جنوب از جمله برقی سازی راه آهن گرمسار – اینچه برون و مشارکت روسیه در ساخت راه آهن رشت – آستارا در چارچوب این راه­گذر بین المللی بر اجرای هرچه سریعتر توافقات در این چارچوب تاکید نمود.

رییس مجلس نیز در جریان نظارت ستادی خود از خط راه شیراز – بوشهر-عسلویه از کریدور شمال به جنوب بعنوان یکی از مسائل اولویت دار و اساسی مجلس و دولت برشمرد و خواستار تسریع در روند تکمیل این پروژه بین المللی شد.

اهمیت کریدور شمال جنوب برای روسیه

روسیه که تحت تحریم‌های غرب قرار گرفته است به دنبال ایجاد روابط تجاری جدید، مصمم به تعمیق روابط با کشورهایی است که بی‌توجه به تحریم‌های غرب به تجارت خود با روسیه ادامه داده‌اند. ازین رو گذرگاه شمال جنوب را رگ حیاتی حمل و نقل از سنت پترزبورگ به بنادر ایران و هند میداند. این کریدور، می‌تواند یک جایگزین مطمئن برای مسیر کنونی دریای بالتیک-کانال سوئز باشد که با تنش‌های روسیه و غرب امنیت آن برای روسیه به خطر افتاده است. دور زدن کانال سوئز همچنین می‌تواند به کشورهایی که از طریق کریدور حمل و نقل بین المللی شمال جنوب، تجارت می‌کنند کمک کند تا از تأخیر در نقاط بن بست، مانند آبراه تحت کنترل مصر پرهیز کنند.

آرایش جدید در اقتصاد جهان

با تلاش‌های اتحادیه اروپا و ایالات متحده جهت محدود کردن نقش روسیه در اقتصاد جهانی این کشور با اقدامات متقابلی همچون دریافت بهای انرژی به روبل روسیه توانست ارزش روبل را به شدت افزایش دهد.با توجه به افزایش قابل ملاحظه صادرات نفت روسیه به هند و پیش بینی زمستان سخت و سرد برای اروپا به نظر می­رسد شاهد شکل گیری آرایشی جدید در اقتصاد جهان باشیم ازین رو دولت میتواند با تکمیل گذرگاه شمال – جنوب، اقتصاد دریا را فعال و تجارت دریایی و حمل و نقل زمینی را تسهیل کند چرا که صنعت حمل‌ونقل پیش‌زمینه توسعه بخش‌های اقتصادی کشور بوده و با شکل گیری مناسبات جدید در منطقه و تمایل هند و روسیه به افزایش حجم مبادلات با تکمیل پروژه‌های ناتمام ریلی و جاده‌ای، ایران می‌تواند از عبور و ترانزیت کالا از خطوط ریلی و جاده‌ای خود درآمد سرشاری داشته باشد.

علاوه بر این نقش ایران و به‌ویژه بندر چابهار به عنوان یک شاهراه و گذرگاه مهم و بندر دریایی برای مرتبط کردن خطوط دریایی به یکدیگر، یک نقش حیاتی است یران با داشتن منابع عظیم نفت و گاز و قرار گرفتن در «هارتلند انرژی» (قلب انرژی جهان) موقعیت جغرافیایی خوبی برای مشارکت و بهره گرفتن از مزایای پروژه دارد؛ موقعیت ژئواستراتژیک ایران که در مرز دریای خزر و خلیج فارس قرار گرفته برای سایر کشورها مهم است و این کشورها خواهان مشارکت جدی ایران در این پروژه هستند.