شدت مصرف انرژی کشورمان در دنیا رکورددار است

به گزارش نسیم صبا ازایرنا، «عبدالصاحب ارجمند» مدیرکل دفتر راهبری و نظارت بر انتقال و توزیع وزارت برق نیرو در گفتگو با برنامه «کنکاش» رادیو اقتصاد در خصوص شکل مصرف انرژی در صنایع کشور افزود: به نسبت سرانه جمعیت، وضعیت جغرافیایی و درآمد تولید ناخالص ملی، شدت مصرف انرژی کشورمان در دنیا رکورددار است. به نحوی که در سال ۱۴۰۱، معادل بیش از ۳۰۰۰ میلیون معادل بشکه نفت خام که تقریباً کل انرژی منابع اولیه انرژی در کشور بوده است چیزی حدود ۵۰ درصد بشکه نفت خام، به عنوان مصرف نهایی انرژی در کشور ثبت شده است.
وی در ادامه بیان کرد: قسمت‌هایی از انرژی اولیه کشور یا اتلاف یا صادر و یا صرف خوراک صنایع همچون پتروشیمی و غیره می‌شود و به عنوان مصرف انرژی نهایی محسوب نمی‌شود. درنهایت ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه نفت خام مصرف نهایی انرژی در کشور می‌شود که عدد بالایی است. از این مصرف نهایی انرژی تقریباً ۴۰ درصد در بخش خانگی، تجاری؛ ۳۱ درصد مصرف نهایی انرژی مجموع برق، گاز و … در صنایع کشور؛ و حدود ۲۴ درصد در صنعت حمل و نقل و تقریباً نیم درصد نیز در کشاورزی مصرف می‌شود.
مدیرکل دفتر راهبری و نظارت بر انتقال و توزیع وزارت برق نیرو ادامه داد: انرژی نهایی مصرفی سهم هرکدام مشخص است که ۱۱ درصد سهم برق بوده که از این ۱۱ درصد، اگر ۱۰۰ درصدش را در نظر بگیریم؛ این جا هم حدود ۳۲ درصد بخش خانگی، ۷/۵ درصد بخش تجاری، ۸/۷ درصد در بخش عمومی و اداری و ۳۶ درصد بخش صنایع، و در ۱۴/۵ درصد نیز در بخش کشاورزی مصرف می‌شود.
وی درباره ارزان بودن انرژی در کشور برای صنایع گفت: در بحث انرژی، شاخصی با عنوان شدت مصرف انرژی داریم که بر اساس قدرت برابری خرید، نرخ ارز و شدت مصرف نهایی، اعداد مختلفی دارد. شدت مصرف انرژی در کل کشور بر اساس نرخ برابری قدرت خرید حدود ۴ برابر متوسط دنیا است. در بخش صنعت از قبیل صنعت سیمان، فولاد و … برآوردهایی انجام شده که به طور متوسط ۶۰ درصد بیشتر انرژی مصرف می‌کنیم. در حقیقت، این قیمتِ پایینِ انرژی، یک سیگنال اشتباهی به کل صنعت، انتقال داده است.
ارجمند با تاکید بر اینکه زنجیره ارزش انرژی، کار زیادی دارد گفت: در برق راندمان نیروگاه حرارتی ۳۹ درصد بوده که متوسط دنیا ۳۷/ ۵ تا ۳۸ است. در حال حاضر، راندمان نیروگاه حرارتی کشور، از متوسط دنیا، بالاتر است. به خاطر سیاست‌هایی که در برنامه پنجم و ششم اتخاذ شده و اجازه احداث نیروگاه سیکل ترکیبی راندمان بالا آمده است. البته در سبد انرژی اولیه کشور از تولید برق، بیش از ۹۰ درصد وابستگی به سوخت فسیلی دارد که در چشم‌انداز آینده این رقم به زیر ۷۰ درصد قرار برسد. در برنامه هفتم و هشتم، سهم انرژی‌های تجدیدپذیر بیش‌تر و وابستگی به سوخت‌های فسیلی کمتر خواهد شد که در کل، راندمان کل انرژی کشور را بالا می‌برد.
وی درباره قیمت برق و تأثیر آن در اقتصاد ملی و صنعت، افزود: در صنعت انرژی و برق کشور، ناترازی وجود دارد که به خاطر ناترازی مالی صنعت برق است؛ یعنی همان ارزان بودن انرژی صنعت برق. در این قسمت، سرمایه‌گذاران بخش خصوصی رغبت سرمایه‌گذاری ندارند. با قیمت ارزانِ این صنعت نمی‌توان، هزینه استهلاک و بازسازی تجهیزات موجود را پوشش مناسب داد؛ و این امر باعث می‌شود که در صنعت انرژی و برق، با بحران مواجه شویم که باید مشخص شود که در قیمت تمام‌شده و قیمت فروش محصولات صنعتی در ایران و دنیا، چه درصدی از هزینه مربوط به برق است.
مدیرکل دفتر راهبری و نظارت بر انتقال و توزیع وزارت برق نیرو در پایان اظهار داشت: صنایع تولیدی کوچک در بازار رقابتی با فرمول‌های مختلف محصولاتشان را می‌فروشند؛ ولی صنایع انرژی و هزینه‌بر محصولات آنها، عمدتاً صادر می‌شود و عمده سود به خاطر انرژی به شدت ارزان به دست می‌آید. انرژی ارزان در اختیار صنعت است که یک فضای رانتی وجود دارد. از این رو، بقیه مصرف‌کنندگان ضربه می‌بینند. برق صنعتی عملاً یک‌دهم قیمت جهانی و هزینه تمام‌شده آن به شدت پایین است. احداث نیروگاه توسط صنایع باید توسط بخش خصوصی انجام شود. اگر صنعتی هم توانست در این فضا سرمایه‌گذاری کند می‌تواند با بخش خصوصی رقابت نماید؛ چون پیمانکاران همان پیمانکاران صنعت برق هستند.