سده در کرمان از ساسانیان تا ثبت جهانی

به گزارش نسیم صبا ازایرنا، جشن سده با قدمتی پنج هزار ساله از کهن ترین جشن های ایرانیان است که در ۱۰ بهمن و پایان چله بزرگ زمستان برگزار می شود که در حال حاضر باشکوه‌ترین جشن سده در کرمان اجرا می شود.

آیین سده در دوران ساسانیان ب صورت عمومی برگزار شده و این جشن در سال ۱۳۹۱ در فهرست میراث معنوی ایران به نام روستای دوحصاران و در بهمن ۱۳۹۸ در فهرست میراث فرهنگی ناملموس ایران ثبت شد.

این آیین در حالی با حضور نماینده زرتشتیان در مجلس، مدیرکل میراث فرهنگی و موبدان و زرتشتیان و سایر مسئولان برگزار شد که پس از برگزاری مراسم آیینی و خواندن جملاتی از یسنا(کتاب زرتشتیان) با سخنرانی عده ای از مسئولان همراه بود.
جشن سده متعلق به تمام ایرانیان است
رییس انجمن زرتشتیان استان کرمان در این آیین ضمن تبریک یوم الله دهه مبارک فجر گفت: جشن سده پس از فروپاشی حکومت ساسانیان در محله های زرتشتی کرمان به صورت جداگانه برگزار شد اما در زمان صفویه به این مسأله انسجام داده شد.
سیروس نیک بخش افزود: بیش از ۴۰۰ سال اخیر این جشن به صورت عمومی در کرمان برگزار و در سال ۱۳۴۵ برای نخستین بار از این جشن توسط منوچهر عسگری نسب فیلم برداری شده است.
وی اظهار داشت: این جشن ملی از سالیان دور به احترام پاسداری و نگهداری از آتش وجود داشته و این جشن متعلق به تمام ایرانیان است نه قشر خاصی.
رییس انجمن زرتشتیان استان کرمان گفت: جشن سده به واسطه پیدایش آتش توسط ایرانیان که باعث پیشرفت و سبب ایجاد تمدن ها بود، در کرمان آغاز شد و پس از فروپاشی ساسانیان زرتشتیان از این جشن و آتش پاسداری کردند.
وی با اشاره به آتش به عنوان نماد روشنایی و پیشرفت و ترقی انسان ها گفت: ایرانیان از آتش نگهداری کردند و حرمت برای آن قائل شدند زیرا برکات زندگی ما از پیدایش آن بود.
افتخار ما یکتا پرستی است
نماینده زرتشتیان در مجلس شورای اسلامی نیز ضمن شادباش جشن سده گفت: باید بیش از داستان و جشن گرفتن به ریشه اسطوره ها نگاه کرد؛ امروز در تقویم ایران روز مهر از ماه بهمن است که جشن سده برگزار می شود.
اسفندیار اختیاری افزود: تقویم ایران ۱۲ ماه ۳۰ روزه و پنج روز به نام پنجه دارد و هر روز ایرانیان یک نام دارد و هر روز و ماه که در تقویم هم نام می شوند، آن روز را جشن می‌گیریم اما روز پیدایش آتش روز مهر(دوست داشتن) از ماه بهمن (اندیشه نیک) است.
وی بیان کرد: جشن سده نماد پاسداری از آتشی است که تمدن ایجاد می کند و آتش انسان را از غار نشین به تمدن بعدی وارد می کند و باعث می شود دیگر خام خوار نباشیم.
نماینده زرتشتیان در مجلس شورای اسلامی گفت: فرهنگ ما غنی و مفهوم بسیاری در آن وجود دارد؛ افتخار می کنم که با فرهنگ ایرانی بزرگ شدم؛ افتخار زرتشتیان این است زمانی که خیلی ها سعی می کردند فرهنگ ایران زمین را حذف کنند زرتشتیان سر خود را دادند اما فرهنگ ایران زمین را ندادند و نیاکان تمام ایرانیان در این زمینه فعال بودند.
وی با بیان اینکه فناوری آتش را ایرانیان کشف و در طول تاریهخ از آن پاسداری کردند تصریح کرد: چه تهمت هایی(برای آتش پرستی) به ما نزدند.
اختیاری افزود: از افتخارات ما ایرانیان ایناست که در طول تاریخ یکتا پرست بودیم اما از آتش به عنوان نماد تمدن، پاسداری کردیم و آن در اختیار همگان قرار دادیم.
وی با اشاره به مراحل سده در کرمان از ثبت استانی تا جهانی یادآور شد: این جشن ملی را باید مردم برگزار کنند و در کرمان این جشن صدها سال است که برگزار می شود ؛ سال ۸۸ جشن کرمان ثبت استانی و در سال ۹۱ ثبت ملی شد.
نماینده زرتشتیان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اکنون سه سال است که تلاش می کنیم این جشن را بر پایه کرمان به ثبت میراث بین المللی برسانیم و کشور تاجیکستان در این مسیر همراه ما است.
وی خاطرنشان کرد: قلمرو ایران زمین با ۱۳ کشور کنونی این جشن را برگزار می کرده و در سال آینده نوبت پرونده ثبت جهانی جشن سده می شود که در قالب آثار غیرملموس به ثبت میراث بین المللی برسد.
باور نیک زرتشتیان
مهرزاد کاویانیاز زرتشتیان نیز در این آیین با اشاره به ۹ باور زرتشتیان گفت: در این زمینه به یکتایی اهورامزدا، پیامبری، هفت مرحله عرفان، قانون نظم، برابری حقوق زن و مرد، دو جهان مادی و معنوی، دستگیری از نیازمندان، مقدس شمردن چهار عنصر باد آب خاک و آتش و تازه گردانیدن جهان باور داریم.
وی ابراز داشت: اشو زرتشت چهار هزار سال پیش حرف تازه میزند که در هر زمانی می توان از آن برداشت خاصی کرد.
کرمان تنها شهر ایران که سده را عمومی برگزار کرد
رییس مرکز کرمان شناسی هم در این آیین گفت: تنها شهری که در زمان ساسانیان سده عمومی برگزار می‌شده کرمان بوده است. حملات بسیاری به ایران شده اما فرهنگ ایرانی را همواره نگه داشتیم.
محمدعلی گلاب زاده عنوان کرد: سده یعنی ۱۰۰ شب و ۱۰۰ روز تا نوروز باقی مانده و اینکه سده طلیعه دار نوروز است و داستان های بسیاری در مورد این جشن وجود دارد.
وی با اشاره به ضرورت حضور در جشن سده گفت: نیاکانم که آتش پرست نبودند بلکه اگر جشن آتش پرستی بود، اینجا حضور نداشتم، این جشن ملی ما است.

وی تصریح کرد: سده گرمترین جشن ایرانی است نه بخاطر آتش، بلکه این جشن تمامی انرژی مورد نیاز جامعه را تامین کرده است.

گلاب زاده یادآور شد: آنان که کمر همت بستند ایرانی را آتش پرست بدانند، آنان را نخواهیم بخشید زیرا نیاکانمان همواره یکتاپرست بودند و اگر به آتش حرمت گذاشتند زیرا آتش در تمامی ادیان و مسیر زندگی انسان ها و در گذر روزگار مقدس بوده و این عنصر حتی زمینه ساز پیدایی پیامبری موسی(ع) بود.

وی افزود: این آتش انس و الفت با ابراهیم خلیل الله داشت و زمینه ساز تمدن بشری شد و ما توانستیم بر آن حرمت بگذاریم و آن را پاس بداریم.

رییس مرکز کرمان شناسی گفت: امام جمعه کرمان در زمان قاجاریه، خانه خود را در محله زرتشتیان ساخت تا بگوید شما زرتشتیان در پناه ما مسلمانان هستید.

وی تاکید کرد: انس الفت بین مسلمانان و جامعه زرتشتیان در کرمان وجود دارد و نیاکان ما برای حیوانات و پرندگان ارزش خاصی قائل بودند لذا ما باید ارزش های جامعه خود را قدر بدانیم.

فرهنگ جامعه را پاسدار باشیم

گلاب زاده اظهار داشت: اگر فرهنگ جامعه را نشناسیم و پاسدار آن نباشیم، فرهنگ خارجی جایگزین آن می شود.

وی ادامه داد: اگر سده، نوروز و مهرگان خود را ارزش بنهیم و فرهنگ کهن جامعه را به عزت و بالندگی برسانیم، هیچ گاه جامعه فرهنگ خود را از بیگانه طلب نمی کند.