صالحی: در زمینه تولید کتاب کارنامه بدی نداریم

به گزارش نسیم صبا ازمهر، همزمان با آغاز سی‌وسومین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، آئین گرامیداشت روز «کتاب، کتابخوانی و کتابدار» و معرفی برگزیدگان نخستین دوره «هم‌خوان؛ نشان کتابخانه عمومی ایران» شامگاه شنبه ۲۴ آبان با حضور مسعود پزشکیان رئیس جمهور، سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، آزاده نظربلند دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشو در تالار وحدت برگزار شد.

سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: آمارهای وزارت فرهنگ در پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌ها که در سال ۸۲ انجام شد، نشان می‌دهد که مردم در جواب سوال آیا کتاب غیر درسی مطالعه می‌کنید: ۶۳ و نیم درصد گفته بودند بله. این امر همان پیمایشی است که در سال ۹۴ انجام شد. در آن سال ۴۱.۴ درصد مردم پاسخ بله داده بودند و در پیمایش مصرف فرهنگی ایرانیان در سال ۹۸ این عدد به ۳۲.۸ درصد رسید؛ یعنی در ۲۰ سال مطالعه کتاب به این حدود تقلیل پیدا کرده است و این یک هشدار و خطر بنیادی برای جامعه است.

وی یادآور شد: با تلاش سفیر ایران در کمیسیون ملی یونسکو، بزرگداشت علامه طباطبایی در فهرست بزرگداشت‌های ۲۰۲۶ یونسکو قرار گرفت. زیرا او طلایه‌دار گفت‌وگوهای میان‌فرهنگی بود. او علاوه بر اینکه مفسر، عارف و حکیم بود، به گفت‌وگو باور داشت و با اصول فلسفه و روش رئالیسم پلی بین فلسفه شرق و غرب ایجاد کرد. درحال حاضر ما بیش از هر زمان دیگر نیازمند گفت‌وگو هستیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار کرد: آقای رئیس جمهور شما وارث ناترازی‌های بسیار هستید و هر روز این سلسله ناترازی ها را بر دوش شما حس می‌کنم. از انرژی گرفته تا جمعیت. امروز صبح را از ناترازی جمعیت شروع کردیم و پایان روز را می‌خواهم از دیگر ناترازی صحبت کنم و اکنون می‌خواهم اعلام کنم که در زمینه کتاب و مطالعه هم ناترازی داریم که خیلی ملموس نیست اما اثر عمیق، پایدار و گسترده‌ای را به دنبال خواهد داشت.

وی یادآور شد: در زمینه تولید کتاب کارنامه بدی نداریم و در همین ۶ ماهه نخست سال، به اندازه کل سال گذشته کتاب تولید کرده‌ایم که ۵ درصد در تألیفی و هشت درصد در چاپ اولی کتاب‌های بیشتر تولید داشته‌ایم؛ ناترازی در این قسمت است که ما به مرور کمتر کتاب می‌خوانیم و این یک خطر است.

صالحی گفت: آمارهای وزارت فرهنگ در پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌ها، در سال ۱۳۸۲ این گونه بوده است که ۶۳.۵ درصد مردم مطالعه غیر درسی داشتند. این آمار در سال ۱۳۹۴ به ۴۱.۴ درصد رسید.

وی ادامه داد: در پیمایش مصرف فرهنگی ایرانیان در سال ۱۳۹۸ این عدد به ۳۲.۸ درصد رسیده است. یعنی در حدود بیست سال این آمار این گونه تقلیل پیدا کرده است و این زنگ خطر بنیادی برای جامعه است. عواملی چون فضای مجازی، شرایط اجتماعی و اقتصادی را می‌توان از دلایلی این اتفاق دانست اما باید دانست که این ناترازی اگرچه مثل ناترازی آب و قطع شدن آن نباشد اما شریان‌های وجودی ما را به وجودی افسرده و ذهن خسته می‌رساند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: در همین ارتباط برای شما آقای رئیس جمهور دو پیشنهاد دارم. حل مسئله به دست مردم و با همکاری نظام حکمرانی صورت می‌گیرد. آقای پزشکیان، شما دغدغه درست و بنیادی نسبت به مدرسه دارید. شما به این نکته توجه دارید که مدرسه باید تفکربنیاد و مهارت‌محور باشد. چنین مدرسه‌ای به کتاب و معلم کتابخوان نیاز دارد. اینجاست که بین نهادکتابخانه‌های عمومی و معاونت فرهنگی وزارت ارشاد و نگاه شما به مدرسه پیوندی برقرار می‌شود.

وی افزود: ما از فرهنگ نوشتاری به فرهنگ تصویری رسیدیم اما تمدن در کتاب ساخته می‌شود و وقتی نسل جدید ما با کتاب ارتباط نداشته باشد، ذهن گسسته‌ای خواهند داشت. اینجاست که باید نسبت بین وزارت فرهنگ و وزارت آموزش و پروش را جدی گرفت.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: آن چیزی که می‌تواند تمدن بسازد، کتاب است، اگر نسل جوان کتابخوان باشد، شاهد اتفاقات خوبی خواهیم بود.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: ظرفیت نهاد کتابخانه ها هم از منظر فرهنگی، اجتماعی و خلق ارزش‌های اقتصادی در خدمت دولت است.

صالحی گفت: کتابخانه‌ها سه ضلع دارند؛ سخت‌افزار و فضا که باید با تغییراتی به باشگاه کتابخوانی تبدیل شوند، کاربر کتابخانه و کتاب و کتابدار. اهتمام شما به مدرسه ستودنی است، اما کتابخانه ضلع موازی مدرسه است و اگر این دو پا به پای هم حرکت کنند، این آزادراه به مقصد می‌رسد. امیدواریم در نگاه شما به مدرسه، کتاب و کتابخوانی جدی‌تر شود.