تقلیل ارزش راهبردی تحریم‌ها؛ مهمترین دستاورد دولت در مذاکرات وین

به گزارش نسیم صبا از ایرنا، حالا دقیقا بیش از ۶ ماه از استقرار دولت آیت الله سید ابراهیم رئیسی در پاستور گذشته است که اگر بخواهیم به صورت تیتروار به بازخوانی مهم ترین تصمیمات و اقدامات دولت در این بازه زمانی کوتاه بپردازیم با یک لیست طولانی مواجه خواهیم بود.

از ۱۵ سفر استانی شخص رئیس جمهور به شرق، غرب، شمال و جنوب ایران گرفته تا راه اندازی نهضت واکسیناسیون عمومی و آزادی سواحل بعد از چندین سال، از انعقاد قرارداد سوآپ گازی و مدیریت مصرف و توزیع سوخت در زمستان گرفته تا قراردادهای وزارت نفت و رفع مشکلات آب خوزستان، از فعالیت‌های امیدوارکننده ستاد ملی مسکن و آغازعملیات اجرایی ۴۸ طرح بزرگ صنعتی تا تجارت خارجی و دیپلماسی فعال و متوازن و مذاکرات رفع تحریم و در این اواخر سال گذشته هم فرمان تحول در خودروسازی و اصلاح ساختار بودجه برگ دیگری از این تغییرات محسوس به نفع مردم بوده است.

پس از اینکه رهبر معظم انقلاب در اولین دیدار با رئیس جمهور و اعضای هیئت دولت سیزدهم، آنها را به ارتباط بی واسطه با مردم و سبک زندگی مردمی دعوت کردند و بر موضوعاتی از جمله عدالت ورزی، فسادستیزی، حل تعارض منافع و احیای اعتماد و امید مردم و استفاده از نخبگان تاکید داشتند، دولت مردمی هم به ریاست سید ابراهیم رئیسی در این چارچوب شروع به ایجاد تحول شناختی و تغییر نگرش ها با اقدامات جدید خود کرد. هرچند در همان دیدار نخست رهبر انقلاب، چند مسئله فوری را برای رسیدگی مورد توجه قرار دادند که کرونا و سلامت مردم و مسئله اقتصاد و توجه به بخش‌های پیشران اقتصادی و گره نزدن مشکلات اقتصادی به رفع تحریم ها از جمله آنها بود و دولت سیزدهم هم بلافاصله بعد از روی کار آمدن با یک تغییر ریل محسوس نسبت به گذشته راه جدیدی را در پیش گرفت.

گروه سیاسی خبرگزاری ایرنا در نظر دارد در سلسله بسته‌های خبری به صورت جداگانه به بررسی و بازخوانی آماری و جزئی این اقدامات بپردازد که مشروح آن در ادامه از نگاه تان می‌گذرد:

دولت سیزدهم در شرایط خاص و ویژه‌ای کار خود را شروع کرد و چالش‌های دولت سیزدهم در آغاز کار بیشمار بود؛ این دولت حداقل در پنج حوزه اصلی با مشکلات بسیاری مواجه بود، حوزه بهداشت و درمان با شیوع گسترده کرونا و کمبود واکسن و معوقات کادر درمان، دست و و پنجه نرم می‌کرد و مردم و پزشکان خسته و فرسوده شده بودند، در حوزه اقتصادی تورم لجام گسیخته و رشد نقدینگی و کاهش قدرت خرید مردم در کنار کسری بودجه دولت و کمبود کالاهای اساسی و نهاده های دامی، سیکل ‌معیوبی از تامین و توزیع کالا را رقم زده بود. اما در حوزه سیاسی هم با وجود تحریم‌های روز افزون و ادامه کمپین سیاست فشار حداکثری آمریکا و عدم توازن در سیاست خارجی و همچنین رکود در حوزه دیپلماسی اقتصادی ما شاهد انفعال در روابط منطقه‌ای و همسایگان بودیم؛ ضمن اینکه بی‌توجهی به پیمانهای منطقه‌ای نیز به غرب گرایی محض در سیاست خارجی دامن زده بود، در این شرایط دولت سیزدهم تصمیم گرفت برای عبور از این مشکلات، فصل جدیدی را در حوزه سیاست خارجی کشور باب کند که محورهای آن را در این گزارش، در سه سرفصل تجارت خارجی، دیپلماسی متوازن و مذاکرات رفع تحریم بررسی کرده‌ایم.

تجارت خارجی

از ابتدای شروع به کار دولت و اقدامات مثبت صورت‌گرفته در حوزه تعامل با کشورهای مختلف به ویژه همسایگان و دیپلماسی متوازن شاهد نوعی از رونق نسبی در حوزه تجارت خارجی بوده‌ایم به طوری که حجم تجارت خارجی ایران در ۱۱ ماهه سال گذشته، بیش از ۹۰ میلیارد دلار بوده که در مقایسه با سال گذشته ۴۰ درصد رشد داشته و ارزش صادرات حدود ۴۵ میلیارد دلار بوده است.

با وجود تحریم ها و موانعی که بر سر تبادلات مالی کشورمان ایجاد شده اما ۷۳ درصد از کل ارز حاصل از صادرات به روش‌های مختلف به کشور بازگردانده شده است.

همچنین از ابتدای دولت سیزدهم ۶ مرکز تجاری در کشورهای ترکیه، ارمنستان، امارات، پاکستان، سوریه و چین ایجاد شده و راه‌اندازی مرکز تجاری در برخی کشورهای دیگر نیز در دستور کار است.

تقلیل ارزش راهبردی تحریم‌ها؛ مهمترین دستاورد دولت در مذاکرات وین

دیپلماسی فعال و متوازن

دولت سیزدهم در شرایطی کار خود را آغاز کرد که کشور با پیامدهای ناشی از همه گیری ویروس کرونا و فشار تحریم‌های غیرقانونی آمریکا و همراهی متحدانش در چارچوب فشار حداکثری چالش‌های اقتصادی متعددی را در سطح منطقه و بین‌الملل پشت سر می‌گذاشت؛ در این شرایط کاخ سفید به تلاش برای اجماع سازی علیه کشورمان از طریق پیش گرفتن دیپلماسی فعال با همکاری متحدان غربی و منطقه‌ای ادامه می داد و از سوی دیگر شروع روند عادی سازی روابط کشورهای عربی به ویژه در حوزه خلیج فارس با رژیم صهیونیستی اوضاع را پیچیده تر و دشوارتر از قبل کرده بود.

نوع رویکرد دولت دوازدهم به سیاست خارجی باعث شده بود عملاً خروجی خاصی از این حوزه عاید کشور نشود تا وقتی که در این شرایط دولت سیزدهم در سیاست خارجی با اولویت سه گانه در حوزه همسایگی، سیاست آسیا محوری با تاکید بر توازن در سیاست خارجی و دیپلماسی اقتصاد محور فضا را تغییر داد.

رئیس‌جمهور طی شش ماه گذشته ۳ سفر خارجی داشته و از سوی دیگر اقدامات دولت در راستای تأمین منافع ملت ایران به منظور رفع تحریم، خنثی سازی تحریم‌ها، دیپلماسی عمومی و ارتقای چهره جمهوری اسلامی، تعامل هوشمند با کشورهای جهان و متوازن سازی مناسبات خارجی و فعالیت‌های کنسولی و امور ایرانیان و ارتقای دیپلماسی سلامت انجام شده است.

تقلیل ارزش راهبردی تحریم‌ها؛ مهمترین دستاورد دولت در مذاکرات وین

مذاکرات رفع تحریم

در همین زمینه، دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم از همان ابتدا صریحاً اعلام کرد در کنار راهبرد خنثی سازی تحریم ها و تعامل متوازن با همه کشورها، مذاکره برای لغو تحریم را هم به صورت جدی پیگیری خواهد کرد.

بنابراین حضور تیم مذاکره کننده ایرانی با ترکیبی جدید و متنوع از کارشناسان دیپلماسی، حقوقی، امنیتی و اقتصادی در وین نشان داد دولت مردمی برای رفع تحریم‌های ظالمانه اراده جدی دارد.

از ۸ آذر که اولین دور گفت‌وگوهای وین با حضور علی باقری و تیم جدید آغاز شد و تاکنون هم ادامه دارد، مذاکرات فشرده و پیچیده‌ای بین طرفین انجام شده است، هرچند از اواخر اسفند تاکنون این مذاکرات متوقف شده اما بر اساس اظهارات طرفین بیش از هر زمان به توافق نزدیک شده‌اند.

تقلیل ارزش راهبردی تحریم‌ها؛ مهمترین دستاورد دولت در مذاکرات وین

مسیر متفاوت دولت سیزدهم در مذاکرات هسته‌ای نسبت به دولت قبل چند ویژگی دارد؛ تمرکز و تاکید بر خطوط قرمز ایران، رفع حفره های برجام به ویژه در راستی آزمایی و تضامین پرونده‌های ادعایی، حفظ حقوق هسته‌ای کشور ازجمله توانمندی در غنی‌سازی، تحقیق و توسعه و در نهایت رفع موانع برجامی و خارج برجامی از مسیر لغو تحریم ها.

درواقع مهمترین دستاورد عملکرد دولت در مذاکرات وین این بوده است که به واسطه استراتژی خنثی سازی تحریم ها و بی توجهی به فشارها و اداره کشور با فرض وجود تحریم، ارزش راهبردی تحریم ها برای طرف مقابل را به شدت تقلیل داده است.