به گزارش نسیم صبا ازمهر: با حضور مهمانان خارجی و سخنرانی رئیس جمهور، برگزاری اجلاس بین‌المللی مقابله با توفان‌های گرد و غبار و ماسه‌ای از روز گذشته در تهران آغاز شد و جمهوری اسلامی ایران میزبان بیش از ۵۰ نفر از مسئولان ارشد کشورها در زمینه مقابله با گرد و غبار است.
توفان‌های گرد و غبار به دلایل مختلفی از جمله تغییرات اقلیمی طی سال‌های اخیر افزایش یافته و سلامت مردم زیادی را در جهان تحت تأثیر قرار داده است. همچنین این توفان‌ها مشکلات اجتماعی و اقتصادی فراوانی برای کشورها به همراه داشته است. طبق اعلام سازمان ملل تاکنون بیش از ۳۳۰ میلیون نفر تحت تأثیر توفان‌های گرد و غبار قرار گرفته‌اند و همین مساله موید همکاری‌های بین المللی است. البته ایران گام‌های مهمی را در راستای دیپلماسی محیط زیست برداشته و برنامه‌های مفصلی در این زمینه کلید خورده است. همچنین اولین اجلاسیه مربوط به مقابله با گرد و غبار سال گذشته در تیرماه و با حضور نمایندگان کشورهای منطقه برگزار شد.
به دور از هرگونه شائبه‌های سیاسی به یک مشکل مشترک فکر شود
حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور در افتتاحیه اجلاس بین المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار در سالن اجلاس سران برگزار شد، طی سخنانی اظهار داشت: دغدغه محیط زیست دغدغه‌ای عمومی است و مربوط به کشور خاصی نیست. خطر به مخاطره افتادن محیط زیست برای امنیت غذایی و جامعه انسان‌ها وجود دارد، جدی است و همه کشورها را وا می‌دارد که به هم‌اندیشی و همکاری برای حفظ محیط زیست روی بیاورند.
رئیس جمهور با تاکید بر اهمیت حفظ محیط زیست افزود: مناسبات سیاسی و دیپلماتیک باید در جای خود باشد ولی برای حفظ محیط زیست یک کمیته مشترک تشکیل شود و به صورت یک موضوع مشترک به آن اندیشیده و راهکارهای مناسب را برای آن مشخص و عمل کرده و بدون هیچ وقفه‌ای کار را دنبال کرد.
رئیس جمهور اظهار داشت: پیشنهاد من به این نشست آن است که به دور از هرگونه شائبه‌های سیاسی به یک مشکل مشترک فکر شود و در این رابطه استفاده از مراکز علمی و تحقیقاتی و پژوهش‌های آنان بسیار مهم است. خواسته‌های شخصی و سیاسی نباید موجب شود که کشورهای توسعه یافته محیط زیست را به خطر بیندازند.
وی افزود: مراکز علمی ایران و دانشگاهی ایران در این خصوص فعالیت کردند و صاحب نظر هستند زیرا موضوع محیط زیست مربوط به یک اقلیم یا یک منطقه یا یک کشور خاص نیست و ما حاضریم همه تحقیقات و دریافت‌های علمی کشورمان را با همه به اشتراک بگذاریم.
رئیس جمهور با اشاره به مسائل مالی و نیازهای مالی برای حفظ محیط زیست تاکید کرد: کشورهایی که با هم همکاری می‌کنند لازم است صندوقی را تأسیس کنند و به عنوان صندوق پشتیبانی مالی اقدامات محیط زیستی را حمایت کنند. این صندوق مشترک بین کشورها می‌تواند پشتیبانی خوبی برای اجرای تصمیمات حفظ محیط زیست و تهدیداتی که در این رابطه وجود دارد، باشد.
ضرورت گفتمان واحد کشورها برای مقابله با گرد و غبار
همچنین علی سلاجقه در اجلاس بین المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار بر ضرورت گفتمان واحد کشورها برای مقابله با گرد و غبار اظهار کرد: از سال ۲۰۰۰ میلادی تعداد وقوع خشکسالی‌ها و دامنه گستره آنها ۳۰ درصد افزایش داشته است. بر اساس آخرین یافته‌های جهانی و نتایجی که آژانس اسکپ سازمان ملل متحد منتشر کرده طی ۵۰ سال اخیر حدود ۵۰ درصد وقایع آب و هوایی مربوط به خشکسالی بوده است.
وی ادامه داد: در ۵۰ سال اخیر ۱۲۴ میلیارد دلار خسارات اقتصادی ناشی از خشکسالی بوده است. پیش بینی می‌شود که تا سال ۲۰۳۰ حدود ۷۰۰ میلیون نفر مهاجرت ناشی از خشکسالی را در جهان داشته باشیم.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به مشکل کمبود آب در جهان گفت: در حال حاضر ۳.۲ میلیارد نفر در جهان با مشکل کمبود آب مواجه هستند و تحقیقات نشان می‌دهد این مقدار تا سال ۲۰۵۰ به ۵ میلیارد نفر خواهد رسید که سه چهارم جمعیت کل جهان است.
به گفته سلاجقه ۵ میلیارد نفر در جهان حداقل یک ماه در سال به آب دسترسی نخواهند داشت.
وی با اشاره به خشکی تالاب‌ها و دریاچه‌های بزرگ جهان گفت: بر اساس آخرین مقالاتی که ساینس منتشر کرده است، دریاچه‌های بزرگ و منابع عظیم آبی جهان به خشکی گراییده که این موضوع دال بر افزایش منابع گرد و غبار است.
معاون رئیس جمهور ادامه داد: بنابر اعلام دبیرکل سازمان ملل متحد سالانه ۷ میلیون نفر در اثر آلودگی جوی طبیعی و مصنوعی در حال مرگ هستند. این آمار و ارقام ما را به چاره اندیشی وادار می‌کند. رئیس جمهوری نیز با توجه به این مشکلات دستور دادند تا برای حل این مشکل از تمام ظرفیت‌های ملی استفاده شود.
وی گفت: محیط زیست مرز نمی‌شناسد. هوا، آب، خاک، حیات وحش و پوشش گیاهی مرز نمی‌شناسد همه مؤلفه‌های محیط زیستی فاقد مرز هستند وقتی این بحث را داریم یعنی جهان یک پیکره واحد است و محیط زیست جهان کاملاً با هم در ارتباط هستند.
در اجلاس بین المللی مقابله با توفان‌های گرد و غبار نمایندگان کشورهای مختلفی سخنرانی کردند و صحبت‌های برخی در روز دوم اجلاس ادامه دارد ولی نکته کلیدی که همه این افراد تاکید داشتند مساله همکاری‌های جمعی برای رسیدن به اهداف محیط زیستی است.
توفان‌های گرد و غبار یک مسئله فرامرزی است
عزیز عبدالحکیم‌اف، وزیر اکولوژی، محیط زیست و تغییرات اقلیمی ازبکستان در اجلاس بین المللی مقابله با توفان‌های گرد و غبار و ماسه اظهار داشت: متأسفانه به دلیل تغییرات اقلیمی و نزول شرایط محیط زیستی شاهد از بین رفتن گونه‌ها و مهاجرت انسان‌ها در بخش‌های مختلفی از کشورهای جهان هستیم.
وزیر اکولوژی، محیط زیست و تغییرات اقلیمی ازبکستان ادامه داد: توفان‌های شن و ماسه و گرد و غبار یک مسئله فرامرزی است و متأسفانه این پدیده سبب از بین رفتن اکوسیستم و کاهش کیفیت هوا شده است.
عبدالحکیم‌اف گفت: در حال حاضر ۳ میلیون هکتار از بستر دریاچه آرال کانون گرد و غبار و توفان نمک شده و این گرد و غبار و توفان‌ها تا هزاران کیلومتر قابلیت حرکت دارد همچنین حدود سالانه ۶ تا ۱۰۰ میلیون تن از این گرد و غبار از دریاچه آرال وارد جو می‌شود.
توسعه همکاری‌های بین المللی برای مقابله با گرد و غبار
همچنین نزار ئامیدی وزیر محیط زیست عراق امروز در اجلاس بین المللی مقابله با طوفان‌های ماسه و گرد و غبار اظهار داشت: آلودگی‌های محیط زیستی و مشکلات کاهش سطح آب دریاها و.. مسائل اقتصادی و اجتماعی کشورها را تهدید کرده است و همکاری‌های بین المللی برای مقابله با گرد و غبار ضرورت دارد.
وی با اشاره به اینکه موضوع گرد و غبار یک مسئله پس رفت در حوزه محیط زیست محسوب می‌شود، گفت: کشور عراق با پیوستن به نهادهای بین المللی درصدد بوده که به حفظ محیط زیست کمک کند.
پدیده گرد و غبار یک مسئله ثانویه نیست
همچنین فالح بن ناصر آل ثانی وزیر محیط زیست و تغییرات آب و هوایی کشور قطر در اجلاس بین المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار گفت: پدیده گرد و غبار ناشی از تغییرات اقلیمی است. طی سال‌های گذشته گرد و غبار ناشی از تغییرات اقلیمی افزایش یافته است و علاوه بر آن پدیده‌های دیگری همچون کم بارشی و گازهای گلخانه‌ای تأثیرات بسیار زیادی بر اقتصاد سایر کشورها گذاشته است.
وی افزود: تغییرات اقلیمی همچنین موجب افزایش بادها و در نتیجه حمل گرد و غبار شده است. دولت قطر نیز درگیر این پدیده است و همیشه از کشورها در سطوح منطقه‌ای و همچنین بین المللی برای مقابله با گردو غبار دعوت داشته است.
آل ثانی در پایان با تاکید بر اینکه با مسئله گرد و غبار نباید به عنوان یک مسئله ثانویه برخورد کنیم تصریح کرد: با توجه به تأثیرات گرد و غبار در اقتصاد کشورها، باید در راستای توسعه اقتصادی جامعه بشریت در کشورهای توسعه یافته و فقیر همکاری داشته باشیم و امیدواریم این اجلاس برای مقابله با گرد و غبار نتیجه مثبت داشته باشد.
از اقدامات محیط زیستی ایران حمایت می‌کنیم
همچنین آیکاوا کازو توشی سفیر ژاپن در ایران در دومین روز از برگزاری اجلاس بین المللی مقابله با طوفان‌های ماسه‌ای و گرد و غبار گفت: به ایران هم بابت برگزاری اجلاس بین المللی مقابله با توفان‌های گرد و غبار تبریک می گویم. همکاری‌های منطقه‌ای و بین المللی جهت مقابله با طوفان‌های گرد و غبار بسیار حائز اهمیت است و مشارکت فعال بسیاری از کشورها در اجلاس امروز هم موید همین مطلب است.
وی با بیان اینکه از اقدامات محیط زیستی ایران حمایت می‌کنیم، خاطرنشان کرد: قطعنامه پیشنهادی که در این اجلاس مطرح شده در مورد اقدامات پیشگیرانه و همکاری‌های مشترک برای مقابله با توفان‌های گرد و غبار بسیار حائز اهمیت است و برگزاری اجلاس این چنینی که در ایران بود می‌تواند نتایج مؤثری را در جهت حفاظت از محیط زیست به همراه داشته باشد.
حفاظت از محیط زیست مسئولیت مشترک همه کشورها است
ایمن بن سالم مدیر اجرایی مرکز ملی هواشناسی عربستان در اجلاس بین المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار اظهار داشت: عربستان در کنار سایر کشورها به دنبال راه حل پایدار برای منفعت بین المللی در حوزه محیط زیست است و این کشور هم تعهد در مقابله با معضلات محیط زیستی دارد.
مدیر اجرایی مرکز ملی هواشناسی عربستان خاطرنشان کرد: پیچیدگی‌های محیط زیستی نشان می‌دهد هیچ کشوری به تنهایی نمی‌تواند جهت مقابله با این مشکلات دست و پنجه نرم کند و باید راه حل پویا داشته باشیم.
ایمن بن سالم با اشاره به اینکه حفاظت از محیط زیست مسئولیت مشترک همه کشورها است، گفت: حفاظت از محیط زیست کلید کاهش توفان‌های گرد و غبار و ماسه است و از برنامه ایران در این راستا استقبال کرده‌ایم.
بسیج منابع مالی کشورها جهت حفاظت از محیط زیست
علی محمد طهماسبی بیرگانی مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر درباره جمع بندی این اجلاس گفت: از روز گذشته تاکنون طی سخنرانی‌هایی که نمایندگان کشورهای مختلف داشته‌اند بر موضوع بسیج منابع مالی کشورها جهت حفاظت از محیط زیست تاکید شده است. همچنین بر ضرورت استفاده از تجربیات مشترک سخنرانی‌های زیادی صورت گرفت.
نمایندگان حدود ۵۰ کشور در ایران تاکید کردند که بسیج منابع مالی کشورها جهت حفاظت از محیط زیست ضرورت دارد و هیچ دولتی به تنهایی نمی‌تواند در جهت مقابله با تغییرات اقلیمی و توفان‌های گرد و غبار و ماسه مقابله کند.
وی افزود: همه حضار در این جلسه به این مسئله اذعان دارند که هیچ دولتی به تنهایی نمی‌تواند در جهت مقابله با تغییرات اقلیمی و توفان‌های گرد و غبار و ماسه مقابله کند بنابراین همکاری‌های بین المللی قطعاً باید مورد توجه بیشتر قرار گیرد.
طهماسبی بیرگانی گفت: در این دو روز بر حمایت صندوق‌های بین‌المللی و اقدام عمل مشترک تاکید شد. همچنین بهره‌مندی کشورها از سامانه‌های سیستم هشدار سریع و زود هنگام ضرورت دارد که البته برخی از کشورها در این زمینه بهره‌مند شده‌اند ولی برخی از کشورها هنوز نیازمند این مسئله هستند.
قطعنامه‌ای برای نمایندگانی از کشورهای آسیایی، آفریقایی و اروپایی
در این اجلاس که امروز روز دوم برگزاری آن است نمایندگانی از کشورهای آسیایی، آفریقایی و اروپایی و… حضور دارند و نمایندگانی از ترکمنستان، ازبکستان، هلند، روسیه، ژاپن کره و… سخنرانی‌هایی داشته‌اند.
قرار است در پایان این اجلاس قطعنامه‌ای در زمینه همکاری‌های مشترک کشورهای حاضر جهت مقابله با توفان‌های گرد و غبار به تصویب برسد و این امید می‌رود که طی سال‌های نه چندان دور شاهد بهبود وضعیت محیط زیست باشیم و از طریق همکاری‌های بین المللی و فارغ از هر نوع سیاست کشورها همکاری خود را برای مقابله با گرد و غبار و پیامدهای آن توسعه دهند.