به گزارض نسیم صبا ازمهر، یاست : انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم، این روزها و قبل از اعلام رسمی اسامی تأیید صلاحیت‌شدگان، وارد مرحله «گمانه‌زنی»، «بازخوردگیری از افکار عمومی»، «محک‌زنی جریانات سیاسی» و «آمادگی ستادها برای حرکت پرشتاب تبلیغات انتخاباتی» شده است؛ روزهایی که کاندیداها کمربندهای خود را برای اتفاقاتی داغ و هیجانی محکم بسته‌اند.
بر اساس این گزارش، به موجب اصل ۱۳۱ قانون اساسی چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری که پیش از این مقرر بود در خردادماه سال ۱۴۰۴ برگزار شود، پس از شهادت آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور دولت سیزدهم و همراهانش در سانحه سقوط بالگرد در استان آذربایجان شرقی، به صورت زودهنگام و هشتم تیرماه امسال برگزار خواهد شد.
طبق جدول زمانبندی طراحی شده پس از جلسه سران قوا در ۳۱ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ در نهایت مقرر گردید با توجه به توافق اولیه شورای نگهبان، انتخابات برای تعیین رئیس‌جمهور جدید در تاریخ ۸ تیرماه ۱۴۰۳ برگزار شود.
بر اساس تقویم مصوب انتخابات، زمان ثبت‌نام از داوطلبان در روزهای ۱۰ تا ۱۴ خرداد، بررسی صلاحیت‌ها در روزهای ۱۵ تا ۲۱ خرداد، اعلام اسلامی داوطلبان نهایی در روز ۲۲ خرداد و انجام تبلیغات از ۲۳ خرداد تا ۶ تیر تعیین شد.
ثبت‌نام از داوطلبین بر اساس زمانبندی در نظر گرفته شده انجام شد و تا آخرین لحظه امکان ثبت‌نام، ۸۰ نفر به عنوان داوطلبان نهایی در ستاد انتخابات مستقر در وزارت کشور نسبت به ثبت نام در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اقدام کردند.
طبق برنامه زمانبندی انتخابات چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری که از سوی وزارت کشور اعلام شده است، زمان رسیدگی به صلاحیت داوطلبان انتخابات چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری از ۱۵ خردادماه تا ۲۱ خردادماه ۱۴۰۳ پیش‌بینی شده بود اما در تبصره ماده مذکور در رابطه با شرایط تمدید زمان بررسی صلاحیت‌های داوطلبان از سوی شورای نگهبان مقرر شده است: «در موارد ضرورت بنا به تشخیص شورای نگهبان مدت مذکور در این ماده حداکثر تا ۵ روز دیگر تمدید و به وزارت کشور اعلام می‌گردد»
در همین رابطه، هادی طحان نظیف سخنگوی شورای نگهبان ۱۶ خردادماه، اعلام کرد: «قانون ۵ روز مهلت برای بررسی صلاحیت‌ها توسط شورای نگهبان پیش‌بینی کرده که امکان تمدید یک ۵ روز دیگر وجود دارد. طبیعتاً از ۵ روز نخست استفاده خواهیم کرد و ممکن است بخشی از مهلت ۵ روز دوم نیز، استفاده شود»
تا لحظه نگارش این گزارش نتیجه نهایی بررسی صلاحیت‌ها از سوی شورای نگهبان اعلام نشده است اما گمانه‌زنی‌های بسیاری در خصوص احتمالات تأیید یا رد صلاحیت داوطلبان مطرح و منتشر می‌شود.
برخی جریانات سیاسی نیز به سیاق ادوار گذشته، گزینه‌های خود را فارغ از نظر نهایی شورای نگهبان در فضای رسانه‌ای اعلام می‌کنند. به اعتقاد برخی ناظران سیاسی، این نوع کنش تبلیغاتی بیشتر در فضای نخبگانی است تا عمومی؛ به همین دلیل تغایری با قانون ممنوعیت تبلیغات زودهنگام ندارد. به عنوان مثال، جبهه اصلاحات در روز گذشته سه کاندیدای مدنظر خود را اعلام کرد. «جواد امام» سخنگوی جبهه اصلاحات گفت: «عباس آخوندی، مسعود پزشکیان و اسحاق جهانگیری حائز کاندیداهای جبهه اصلاحات هستند و بزودی نامزد نهایی این جبهه از بین این افراد انتخاب می‌شود». از سوی دیگر، «آذر منصوری» رئیس جبهه اصلاحات در نشست خبری امروز (شنبه) خود در پاسخ به احتمال حمایت جبهه مطبوعش از «علی لاریجانی» تاکید کرده «جبهه اصلاحات زیر بار کاندیدای نیابتی نخواهد رفت زیرا باید نامزد خودش را داشته باشد و شورای نگهبان نیز نمی‌تواند برای جریان اصلاحات نامزد مشخص بکند»
خبر دیگر مربوط به امضای نامه‌ای از سوی برخی اعضای دولت سیزدهم به شورای نگهبان جهت اعلام حمایت از «محمدمهدی اسماعیلی» وزیر ارشاد برای تأیید صلاحیت وی بود. این نامه حواشی بسیاری به همراه داشت. برخی نامه مذکور را خلاف بخشنامه انتخاباتی «محمد مخبر» دانستند و خواستار برخورد با امضاءکنندگان این نامه شدند، عده‌ای نیز تقاضای برخورد قضائی با منتشرکنندگان این نامه را کردند و برخی هم نامه دولتی‌ها به شورای نگهبان را «گواهی بر انشقاق نامزدهای برآمده از دولت» دانستند.
علی رغم اینها، برخی داوطلبان نیز در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی اقدامات بسیاری از جمله تشریح عملکرد خود در آینده را در معرض دید مخاطبان قرار می‌دهند؛ «از پیام‌های توییتری گرفته تا اعلام شماره تلفن برای پاسخگویی به مردم و پاسخ به کاربران»
از دیگر نکات قابل بیان مربوط به این ایام می‌توان به جانب داری علنی برخی از روزنامه‌ها به حمایت از کاندیدای خاص پیش از مشخص شدن اسامی نهایی تأیید صلاحیت شدگان اشاره کرد. برای نمونه، روزنامه‌های اعتماد، شرق از افراد جبهه اصلاحات حمایت می‌کنند و روزنامه سازندگی با نام بردن از علی لاریجانی از او حمایت می‌کند این در حالی است که روزنامه‌های اصولگرا هنوز به کاندیدای مشخصی اشاره نداشتند به غیر از روزنامه وطن امروز که تعدادی از کاندیدا را به عنوان کاندیداهایی با احتمال بیشتر تأیید صلاحیت، در صفحه اول خود معرفی کرده که هر دو طیف اصلاح طلب و اصولگرا را در بر می‌گیرد. کانال‌های اصلاح طلب هم به صورت مستقیم علیه نامزدهای جریان انقلاب مطالبی را بازگو و از جریان اصلاحات دفاع می‌کنند و له یا علیه لاریجانی هم مطلبی ذکر نمی‌کنند.
از کاندیداها چه خبر؟
آخرین کنش‌های سیاسی و تحرکات انتخاباتی برخی از داوطلبان چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری را اینجا بخوانید:
علی لاریجانی:
– فعال کردن هشتگ توییتری از لاریجانی بگویید و بپرسید
– انتشار فیلم‌های تبلیغاتی
– اختصاص دادن یک شماره تماس مشخص برای افرادی که در توئیتر فعالیت ندارند جهت ارتباط گسترده‌تر با مخاطبان
– پاسخ به سوال یک کاربر در خصوص قانون مالیات بر عایدی و احتمال بیکاری حدود یک میلیون نفر در ازای آن: «اول بایستی نسبتی منطقی بین مالیات و خدمات دولت برقرار باشد. اینکه مالیاتی که از من شهروند گرفته شده در چه محلی مصرف شده است؟ این بایستی شفاف باشد. در ساخت مدرسه استفاده شده؟ درمانگاهی ساخته شده؟ دولت موظف است به هر شهروندی که مالیات می‌دهد گزارش عملکرد دهد. اگر همین یک کار درست انجام شود دیگر برای وصول مالیات نیاز به داغ و درفش یا سرک کشیدن به حساب‌های بانکی مردم نیست. مردم با انگیزه و رغبت مالیات می‌دهند. پس زمینه‌سازی بر عهده دولت است و گام اول را دولت بایستی بردارد. دوم منطق مالیات بر عایدی سرمایه در شرایط تورمی است، به ویژه آنکه تورم از ناحیه شوک ارزی و سمت عرضه اقتصاد باشد نه سمت تقاضا و نقدینگی. خب اینجا سؤالی مطرح می‌شود: آیا این مالیات بر عایدی سرمایه است یا مالیات بر تورم؟ خود تورم مگر نوعی مالیات از مردم نیست؟ گفته شده اثر تورم را در این مالیات محاسبه خواهند کرد که این بیان اشتباه است. تورمی که بانک مرکزی یا مرکز آمار اعلام می‌کنند تورم سبد مصرفی مردم است که در بیشتر مواقع کمتر از تورم دارایی‌ها و سرمایه‌هایی مثل مسکن خودرو و… است.»
– علی اکبر رائفی پور با هشتگ اعلامی «از لاریجانی»: «لاریجانی اجازه نداد طرح هدفمندی یارانه‌ها یکبار برای همیشه تمام شود، استخوان لای زخم ماند و شد همینی که امروز می‌بینید.»
فیلمی کوتاه با مضمون «از لاریجانی به معلم‌های ایران»: «مسیر توسعه ایران از آموزش و پرورش می‌گذرد و برای این مهم باید نیازها و معیشت معلمان به خوبی برطرف شود.»
اسحاق جهانگیری:
– برگزاری نشست هم اندیشی با برخی از معلمان: «نقش معلمان در توسعه ایران کلیدی است و موظفیم به نظام انگیزشی، معیشت و منزلت معلمان توجه کنیم. برای توسعه نیروی انسانی باید نسبت به تربیت دانش‌آموزان از پیش‌دبستانی و دوره ابتدایی اهتمام ویژه‌ای داشته باشیم و آموزش و پرورش موفق و کارساز در پیشرفت کشور جز با نقش آفرینی معلمان ممکن نیست و معلمان رکن اصلی آموزش و پرورش هستند.»
– توییت: «من یک کارگر زاده‌ام که از سطوح پایین و با هزینه مردم رشد کرده‌ام و وظیفه دارم به آنان خدمت کنم. لذا در قامت یک رئیس جمهور با مدیران کارآمد که دغدغه اصلی آنان توسعه ایران و بهبود کیفیت زندگی شماست، کار خواهم کرد.
مهرداد بذرپاش:
– انتشار فیلم تبلیغاتی
– آنچه پس از انتشار فیلم تبلیغاتی «مهرداد بذرپاش» جنجال برانگیز شد، اظهارات عضو کمیسیون بررسی تبلیغات ریاست‌جمهوری بود. امیری، عضو این کمیسیون طی سخنانی، که رسانه‌ها مخاطب اصلی آن را وزیر راه و شهرسازی دولت سیزدهم دانستند، گفت: «تخلف یکی از داوطلبان ریاست‌جمهوری به‌دلیل استفاده از امکانات دستگاه‌های اجرایی در کلیپ تبلیغاتی به مرجع قضائی اعلام شد»
محمدباقر قالیباف:
– انتشار توییت و ارائه راهکار برای مهار هزینه بالای مسکن: «هزینۀ بالای مسکن زندگی مردم را سخت کرده و این ریشه در قیمت بالای زمین دارد. ۳۳۰ هزار هکتار زمین در قانون برنامهٔ هفتم به ظرفیت سکونت‌گاهی اضافه شد. در صورت اعتماد مردم، با برنامه‌ریزی دقیق و سرعت بالا آن را اجرا خواهیم کرد.»
– شبکه رسمی هواداران قالیباف: «دکتر قالیباف در مسئولیت‌های مختلف ثابت کرده اگر بیابان تحویل بگیرد جنگل و آبادی تحویل می‌دهد. خلاصه اگر قرار باشد ایران ما سریع‌تر پیشرفت کند نیازمند دکتر قالیباف است. هر یک رأی یک قدم نزدیک شدن به آبادانی ایران عزیز ما است.»
– شبکه رسمی هواداران قالیباف: «هرگونه احتمال ائتلاف قالیباف با لاریجانی، تکذیب می‌شود. خبری که امروز «روزنامه اعتماد» مبنی بر احتمال ائتلاف قالیباف و لاریجانی منتشر کرده است، به صورت کامل و قطعی تکذیب می‌شود.»
– شبکه رسمی هواداران قالیباف: «اینکه فرزند قالیباف در سن حدوداً ۴۰ سالگی درخواست ویزا با انگیزه تحصیل یک کشور دیگر می‌کند را نمی‌توان پای پدر و رضایت او از این کار نوشت؛ فرزندان قالیباف از موقعیت پدرشان سوءاستفاده نکرده‌اند؛ شورای شهر و شهردار اصلاح‌طلب تهران نتوانستند حتی یک برگه فساد از آقای قالیباف یا استفاده فرزندان او از موقعیت شهردار پیدا کنند.»
سعید جلیلی:
-انتشار توییت: «۲۴ درصد اراضی قابل کشت استان لرستان هنوز بهره برداری نشده است .۹۳ درصد ذخایر سطحی نیز مغفول مانده است. حسن باقری نقشه را پهن می‌کرد و می‌گفت باید وجب به وجب را آزاد کنیم؛ امروز باید نقشه لرستان را پهن کنیم و بگوییم سهم ما چقدر است تا وجب به وجب را آباد کنیم.»
– برگزاری نشست‌های پرسش و پاسخ از سوی نزدیکان
– انتشار فیلمی از حضور سالهای گذشته جلیلی در روستاهای سراسر کشور
– طرح ادعای وجود ۵/۲ تن سرب در خودروی فعلی و سابق جلیلی از سوی یاشار سلطانی و پاسخ یک کاربر: «من رایم جلیلی نیست ولی اگر ثابت بشه جلیلی تونسته ۵/۲ تن سرب توی پرایدش کار کنه حتماً بهش رأی میدم چون توانمندی و فناوری خاصی میخواد! “»
یک کاربر حامی جلیلی: «خوشبختانه سعید جلیلی نیاز نداره دم انتخابات به مردم شماره بده! در تمام این سال‌ها دانشجوها توی دانشگاهشون، صنعتگرا توی محل فعالیتشون، عموم مردم توی مساجد محلشون و حتی حاشیه‌نشین‌ها در کپرهاشون جلیلی رو از نزدیک دیدن و حرف‌هاشون رو زدن. چیزی که شما اداش رو هم نمیتونید دربیارید!»
علیرضا زاکانی:
– انتشار توییت با مضمون تعیین شاخص‌های «دولت خدمت»
– گفتگو با یک رسانه: «به اعتقاد من فوریت دولت آینده اقتصاد و اولویت آن هم فرهنگ است. ما برای همین موضوع هم برنامه داریم و در نشستی که با اصحاب رسانه خواهیم داشت برنامه‌های خود را ارائه خواهیم کرد. بنده ایده‌های تحولی برای اداره کشور دارم. به اعتقاد من باید جهت دولت آینده، هم جهت با دولت آیت‌الله شهید رئیسی باشد و این جهت باید استمرار پیدا کند و نقاط قوت آن هم باید تشدید شود. در موضوعاتی هم که نیاز به تدبیر و رفع کاستی‌ها هست باید کار با جدیت و دقت انجام شود. نصاب خصوصیات و طرازی که آیت الله رئیسی برای کشور گذاشتند نسبت به سایر رؤسای جمهور متفاوت است و نصاب جدیدی است و این نصاب را باید حفظ کرد.»
محمد شریعتمداری:
هیچ فعالیت خاصی در این ایام جز انتخاب رئیس ستاد انتخاباتی شریعتمداری رصد نشده است.
سید صولت مرتضوی:
– غیر از انتشار توییتی با این مضمون که «اگرچه تسهیل واردات خودرو امر مبارکی است اما برای عبور از بحران افزایش قیمت؛ رفع محدودیت‌ها، افزایش محصول با کیفیت، تأمین نیاز مردم، شکستن انحصار، توجه به تولید داخلی مقدم بر واردات است. آیا جوانان و متخصصان ما قادر به تولید خودروی با کیفیت و قیمت مناسب نیستند؟» فعالیت خاص دیگری از سوی مرتضوی رخ نداده است.
حجت الاسلام مصطفی پور محمدی:
– انتشار کلیپ تبلیغاتی با عنوان «دولت قرار»: «امروز کسی با شما سخن می‌گوید که فراز و فرودهای سیاست گذاری کشور را می‌شناسد، کسی که می‌تواند بگوید در ۴۵ سال گذشته با مسائل پیدا و رازهای پنهان و مشکلات خرد و کلان داخلی و خارجی آشناست.»
داوود منظور:
– انصراف از کاندیداتوری ریاست جمهوری: «با عنایت به حضور گسترده نامزدهای جبهه انقلاب در انتخابات ریاست جمهوری و وجود گزینه‌های اصلح در جمع ایشان، بدین وسیله ضمن فراخوان مردم شریف ایران به مشارکت حداکثری، مراتب انصراف خود را از ادامه کاندیداتوری اعلام می‌نمایم.»
محمد رویانیان:
– انصراف از کاندیداتوری ریاست جمهوری: «در زمینه حضور در انتخابات جلسه‌ای با آقای محسن رضایی داشتم و در آن جلسه تصمیم بر این شد که به جهت وحدت حداکثری جریان انقلاب و پرهیز از تعدد کاندیدا، اینجانب از ادامه حضور در رقابت‌های انتخاباتی انصراف بدهم.»