الکاظمی در ایستگاه عربستان؛ گمانه زنی‌ها درباره اهداف سفر نخست وزیر عراق به ایران

به گزارش نسیم صبا ازایرنا، «مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق، شنبه شب در فرودگاه جده مورد استقبال «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی قرار گرفت.

بیانیه دفتر نخست وزیری عراق تصریح کرد که دو طرف ضمن گفت وگوهایی درباره همکاری‌های دوجانیه به موضوعات منطقه‌ای پرداختند.

این بیانیه می‌افزاید، «دو طرف بر نقش برجسته عراق در نزدیک کردن دیدگاه‌ها در منطقه و ضرورت پیشرانی تلاش‌ها برای آشتی و گفت وگوهای سازنده، تاکید کرده‌اند» و نیز تعدادی از مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی مورد اهتمام مشترک و «تلاش‌ها برای صلح و آرامش در منطقه» را مورد بحث و بررسی قرار دادند.

الکاظمی در ایستگاه عربستان؛ گمانه زنی‌ها درباره اهداف سفر نخست وزیر عراق به ایران
استقبال گرم محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی از مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق
منابع آگاه به خبرگزاری عراق (واع) گفته‌اند که «الکاظمی پس از سفر به عربستان به جمهوری اسلامی ایران خواهد رفت و این دو سفر در چارچوب رایزنی‌هایی است که ایران و عربستان اخیرا در بغداد داشتند.»

این منابع افزودند که «الکاظمی در سفرهای پیش رو، پرونده‌های متعددی از جمله روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان را به بحث خواهد گذاشت».

آیا منظور از «روابط دیپلماتیک» تلاش بغداد برای بازگشایی سفارتخانه‌ها میان دو کشور ایران و عربستان است؟ پاسخ این سوال هنوز مشخص نیست هر چند مقام‌های عراقی پیش‌تر نیز با اشاره به ۵ دور میزبانی بغداد از گفت‌وگوهای تهران و ریاض بر این نکته تاکید کرده بودند که دورهای بعدی مذاکرات (بعد از حل و فصل برخی پرونده های امنیتی) دروازه‌ای برای ورود به بازگشت روابط دیپلماتیک از جمله بازگشایی سفارتخانه‌های دو طرف خواهد بود.

اما برخی رسانه‌ها و منابع عراقی می‌گویند الکاظمی در سفر به دو پایتخت همسایه، هماهنگی‌ها و پرونده‌های دیگری را هم دنبال می‌کند.

پایگاه خبری «بغدادالیوم» به نقل از «یک منبع آگاه دولتی» که نامش را بیان نکرده نوشته است: الکاظمی در سفر به ایران موضع عراق درباره مشارکت در کنفرانس ریاض را توجیه خواهد کرد؛ سفری که قرار است در آن، جو بایدن رئیس جمهور آمریکا نیز حضور یابد.

اشاره این منبع یا رسانه عراقی به سفر آینده بایدن در ۱۵ و ۱۶ جولای ۲۰۲۲ (۲۴ و ۲۵ تیرماه ۱۴۰۱) به عربستان سعودی و مشارکت در کنفرانس مشترکی است که به دعوت «سلمان بن عبدالعزیز» شاه عربستان از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، «عبدالله دوم» شاه اردن، «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهور مصر و «مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق برگزار خواهد شد و رئیس جمهور آمریکا نیز قرار است در آن حضور یابد.

منبع دولتی مورد اشاره می‌گوید: سفر الکاظمی به تهران، پرونده‌های مهمی را شامل خواهد شد که بارزترین آن، تشریح موضع دولت عراق درباره شرکت بغداد در نشست ریاض با حضور رئیس جمهور آمریکا خواهد بود با این تاکید که عراق در هیچ ائتلافی علیه ایران ظاهر نخواهد شد، بلکه هدف از این مشارکت عراقی‌ها، «تقویت روابط بین‌المللی و بحث درباره پرونده‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری خواهد بود و نه ایستادن در کنار محوری علیه محور دیگر».

این منبع می گوید که «سفر الکاظمی برای پیشگیری از تفسیرهای زودهنگام درباره مشارکت عراق در نشست ریاض در رابطه با ایران است» و ادعا می‌کند: «به ویژه پس از اینکه پیام‌هایی از جانب سران ایران به وسیله برخی نیروهایی سیاسی به طرف عراقی درباره کنفرانس ریاض و قصد تشکیل ائتلاف نظامی برای مواجهه با ایران در مرحله آینده، منتقل شده است.»

همچنین اضافه شده است که «دیدار الکاظمی از ایران شامل موضوع واردات گاز» و نیز «پرونده آب در وضعیت خشکسالی شدید» هم خواهد شد… و «بحران سیاسی عراق و معطل ماندن تشکیل دولت را هم در بر خواهد گرفت.»

دامنه گمانه‌زنی‌ها درباره سفر الکاظمی به تهران، طیف وسیعی از پرونده‌ها از جمله تشکیل دولت آینده عراق را نیز در برگرفته است.

پایگاه «شفق نیوز» عراق در این باره می‌نویسد: «عائد الهلالی» یکی از سران چارچوب هماهنگی شیعی درباره سفر الکاظمی به تهران می‌گوید که نیروهای چارچوب هماهنگی، تجدید دوره مصطفی الکاظمی در تصدی نخست وزیری دوره آینده عراق را نخواهند پذیرفت.

رسانه عراقی این نقل قول را از زبان الهلالی آورده است که «نیروهای چارچوب هماهنگی، دوره الکاظمی را برای بار دوم تمدید نخواهند کرد و این، امری مورد توافق همه نیروهای چارچوب است.»

الهلالی صراحتا می‌گوید که «هیچ فشاری بر چارچوب هماهنگی از هیچ طرف حتی ایران وجود ندارد و این گواهی را پیش‌تر، سید مقتدا صدر رهبر جریان صدر نیز در بیانیه اخیر خود داده است.»

این عضو چارچوب هماهنگی ادامه می‌دهد: «شاید ایران، ملاحظه‌ای درباره تجدید دوره دوم نخست وزیری الکاظمی نداشته باشد و شاید هم به علت اینکه الکاظمی دیدگاه‌های تهران و ریاض را به هم نزدیکتر کرده، بدهی‌های ایران را پرداخته یا با ملاحظه پرونده‌های دیگر، از آن حمایت کند… اما این به چارچوب هماهنگی ربطی ندارد؛ ما نمی‌توانیم تجدید دوره الکاظمی را بپذیریم حتی اگر فشار ایران یا دیگران در کار باشد اگرچه تاکنون، چنین فشاری از سوی ایران در کار نبوده است.»

همزمان و موازی با این گمانه‌ها و ارسال سیگنال‌ها از سوی طیف‌های عراقی، برخی ناظران به ویژه در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های نزدیک به گروه‌های مقاومت عراقی نوشتند که «کنفرانس عربستان با حضور بایدن، محلی برای طرح موضوع عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی و همچنین محملی برای بررسی دعوت شاه اردن به تشکیل ناتوی عربی برای مقابله با ایران خواهد بود.»

گفته شده که برخی چهره‌های سیاسی بارز عراقی از الکاظمی خواسته‌اند در نشست عربستان با حضور رئیس جمهور آمریکا حضور نیابد زیرا به گفته آنان، «حضور در این کنفرانس، عراق را در اتاق عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی قرار خواهد داد.»

شاید به همین دلیل است که روز جمعه برخی اعضای پارلمان عراق امضاهایی را از نمایندگان جمع کردند و در متن امضا شده خود از مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق خواسته‌اند که هیچ توافق و معاهده‌ای را در نشست عربستان با حضور جو بایدن امضا نکند.