وجه تمایز دولت چهاردهم، ریشه‌یابی مسائل مهم و اساسی است

به گزارش نسیم صبا از پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، محسن حاجی‌میرزایی، رئیس دفتر رئیس جمهور در دولت چهاردهم، دبیر هیات دولت در دولت‌های یازدهم و دوازدهم و وزیر آموزش و پرورش دولت دوازدهم در گفت‌وگویی اختصاصی با ایرنا، هفته دولت را به تمام دست‌اندرکاران دولت در سراسر کشور از دورترین روستاها تا بزرگ‌ترین شهرها، که در تمامی عرصه‌های مختلف مشغول خدمت و تلاش هستند، تبریک گفت.

ایرنا: یک سال از فعالیت دولت چهاردهم می‌گذرد؛ دولت در شرایط بسیار ویژه‌ای مسئولیت پذیرفت و در سال نخست فعالیت خود با مسائل و مشکلات عدیده و پیچیده‌ای روبرو بوده است. در این مدت، دولت و به‌طور خاص رئیس‌جمهور پزشکیان تا چه میزان در تحقق اهداف و برنامه‌های خود موفق بوده‌ و اگر در برخی حوزه‌ها این موفقیت حاصل نشده، مشکلات و موانع چه بوده است؟

رئیس‌ دفتر رئیس‌جمهور: در دولت چهاردهم تمام تلاش خود را به کار بسته‌ایم که ضمن مدیریت وضعیت متلاطم و تغییرات پرشتاب پیرامونی، کار کشور به پیش رود و کمترین آسیب به مردم و جامعه وارد شود. اما اگر بخواهیم به ارزیابی عملکرد دولت بپردازیم، می‌توانیم از دو منظر به این موضوع نگاه کنیم؛ یک منظر، جامعه است که مطالباتی داشته و خواهان پاسخگویی نسبت به مسائل و مشکلات خود بوده است. اصلی‌ترین و بهترین داور خود مردم هستند که می‌توانند قضاوت کنند آیا دولت در زمینه پاسخگویی به نیازهای آنان و حل مسائل کشور به‌خوبی عمل کرده است یا خیر.

برای داوری دقیق و منطقی در این باره، لازم است که مجموعه شرایط را در نظر بگیریم. ما در شرایط بسیار دشوار و پیچیده‌ای یک سال گذشته را پشت سر گذاشتیم و تلاش کردیم که در حد امکان به مسائل جامعه بپردازیم. قطعاً با آنچه مطلوب است فاصله داریم و نمی‌توانیم بگوییم که تمامی مسائل کشور حل شده است. اما در تمامی این امور تلاش و کوشش‌های خوبی انجام شده است.

از منظر دوم یا دولت، وقتی به عملکرد یک سال گذشته نگاه می‌کنیم، می‌دانید که مهم‌ترین معیار داوری درمورد کارآمدی یک دولت، توانایی آن برای حل پایدار مسائل است. ممکن است شما به مسائل مختلفی بپردازید و اقدامات و اطلاع‌رسانی‌های لازم را انجام دهید، اما اگر در نهایت مسائل حل نشوند و همچنان مزمن باقی بمانند، این خود یک چالش بزرگ است. ما با مسائل متعددی روبرو هستیم که مزمن شده‌اند. تلاش‌ها و کوشش‌ها صادقانه بوده، اما برخی از مسائل و مشکلات همچنان روی زمین باقی مانده و حل نشده‌اند.

بنابراین، اولین و مهم‌ترین رسالت دولت این است که متوجه شود چرا مسائلش حل نشده‌است. گفته می‌شود از مصادیق بلاهت این است که شما کار یکسانی انجام دهید و انتظار نتایج متفاوت داشته باشید. ما به شیوه‌ای کار کرده‌ایم و اکنون می‌بینیم که در حوزه آب با وضعیت نگران‌کننده‌ای روبرو هستیم. در تأمین انرژی مورد نیاز، چه برای بخش‌های صنعتی، کشاورزی و خدمات عمومی، با مشکلاتی مواجه هستیم. رشد اقتصادی کشور نوسانی است و بهره‌وری در حد قابل قبولی نیست. در حالی که این‌ها هدف‌های تازه‌ای نیستند و هدف‌های جدی نظام جمهوری اسلامی بوده‌اند. تمامی دولت‌ها با تمام وجود خود تلاش کرده‌اند این مسائل را حل کنند، اما همچنان برخی از این مسائل باقی مانده‌اند.

نخستین و مهم‌ترین سوالی که یک دولت باید به آن پاسخ دهد این است که چرا مسائلش حل نشده و چه اقداماتی باید انجام دهد تا این مسائل حل شوند. اعتقاد من این است که یکی از مهم‌ترین تمایزهایی که دولت رئیس‌جمهور پزشکیان دارد، جستجو برای ریشه‌یابی این مسائل مهم و اساسی است. ما باید بدانیم که چرا در برخی از مسائل به انباشت مشکلات رسیده‌ایم و در حل آن‌ها توفیق کمتری داشته‌ایم.

رئیس‌دولت چهاردهم بر اساس ارزیابی‌هایی که در طول دوره‌های مختلف مسئولیت خود داشته‌اند، به جمع‌بندی‌هایی رسیده‌اند که این جمع‌بندی‌ها از زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری توسط ایشان بیان شده و پس از استقرار دولت، با جدیت و صراحت بیشتری مطرح شده است. ایشان معتقدند که جامعه‌ای می‌تواند مسائلش را حل کند که در فهم مسائل به یک وحدت نظری رسیده باشد. ما باید در تعریف یک مسئله، ریشه‌ها و دلایل شکل‌گیری و راه‌حل‌های آن به یک فهم مشترک برسیم اما تصور می‌کنم که در رسیدن به این فهم مشترک توفیق کمی داشته‌ایم.

مسائلی داریم که یک طرفش خدمت تعریف می‌شود و طرف دیگرش خیانت. این باعث می‌شود که جامعه چند پارچه شود و ظرفیت و توان آن به جای هم‌افزایی، تجزیه شود و نیروهایمان صرف خنثی کردن یکدیگر شوند. اینکه چگونه می‌توان یک جامعه را درباره یک مسئله به چنین فهمی رساند، بدون توانایی برای شنیدن و پذیرش سطح معینی از مدارا و تحمل یکدیگر، امکان‌پذیر نخواهد بود.

آقای پزشکیان معتقد است که باید یکدیگر را بپذیریم و درباره موضوعات با هم گفت‌وگو کنیم. ایشان همواره به آیاتی از قرآن کریم استناد می‌کنند و می‌فرمایند که کسی که حرف حقی را نپذیرد و تکذیب کند، جزو ظالمین است و کسی متقی است که هم حرف درست بزند و هم اینکه اگر کسی حرف درست زد، آن را بپذیرد. ما باید فضایی را ایجاد کنیم که بتوانیم به راحتی با هم گفت‌وگو کنیم. اینکه به یکدیگر انگ و برچسب بزنیم، جامعه را تکه‌تکه می‌کند و ما را در حل مسائل و مشکلاتمان با مشکل روبرو می‌سازد.

پیامبر عظیم‌الشأن اسلام (صلوات الله علیه) به استناد قرآن می‌فرمایند، بیایید درباره موضوعی که با هم مشترک هستیم، حول یک محور حرکت کنیم. جامعه باید یک نما داشته باشد و پشت این آینه، تنوع دیدگاه‌ها و سلایق نهفته است اما ما مسائل زیادی داریم که می‌توانیم پیرامون آن‌ها به یک درک مشترک برسیم، اما نتوانسته‌ایم و این را تجربه نکرده‌ایم.

متاسفانه بحث وفاق ملی از سوی آقای دکتر پزشکیان به‌درستی تفسیر نمی‌شود. مثلاً یکی می‌گوید که توزیع مسئولیت بین افراد مختلف یعنی وفاق، در حالی که این به معنای وفاق نیست! نه این وفاق نیست. ما نمی‌خواهیم مسئولیت‌ها را صرف‌نظر از صلاحیت و شایستگی و توانمندی افراد توزیع کنیم. باور ما باید این باشد که همه حقیقت نزد ما نیست و جامعه ظرفیت‌های متنوعی دارد و ما نباید خود را از این ظرفیت‌ها محروم کنیم. این مستلزم تلاش برای شکل‌گیری یک نوع وفاق در سطح جامعه است چرا که مسائل، زمانی حل خواهد شد که پیرامون آن به حدی از وفاق رسیده باشیم.

رئیس‌جمهور پزشکیان این کار را انجام داده‌اند. تعبیر ایشان این است که «دعوا نکنیم». می‌گویند که بسیاری از کارها را می‌توان با دعوا پیش برد، اما استمرار آن ممکن نیست. ما با زخمی کردن دیگران نمی‌توانیم اهداف خود را پیش ببریم. باید همراهی ایجاد کنیم. در نظام مدیریت شرایط و جلب همکاری‌ها و فراهم کردن مقدمات، از ضروری‌ترین گام‌هایی است که برای پیشبرد اهداف باید انجام شود.

مایلم اینجا تصریح کنم چیزی که به نظر من بسیار مورد غفلت قرار گرفته، این است که ما در مورد خداوند تبارک و تعالی که اراده “کن فیکون” دارد، باید توجه کنیم. اگر بخواهد چیزی شود، می‌شود.ما بسیاری از کارها را می‌خواهیم انجام دهیم و فکر می‌کنیم اگر ما فکر کردیم که کار درستی است، پس حتماً باید انجام شود. در حالی که بسیاری از افراد فکر نمی‌کنند که این کار درست است و لذا باید تلاش کنیم که با هم گفت‌وگو کنیم و شرایطی را فراهم آوریم که تأمین رضایت نسبی همه کسانی که درگیر یک مسئله هستند، اتفاق بیفتد.

به عنوان مثال، اکنون ما با مشکل آب روبرو هستیم. گروهی به مطالعه پرداخته و اعلام کرده‌اند که باید مصرف آب کشاورزی خود را به میزان قابل توجهی کاهش دهیم. این یک گزاره علمی و درست است و بررسی‌ها نشان می‌دهد که این کار باید انجام شود. اما باید توجه داشت که بدون تأمین رضایت کشاورزانی که معیشت آن‌ها به این مسئله وابسته است، نمی‌توان این کار را انجام داد. باید مطالبات آن‌ها را نیز در نظر بگیریم و تلاش کنیم که همه افراد در یک سیاست بهره‌مند باشند. اگر سیاستی تدوین شود که این مسائل را نادیده بگیرد، به طور حتم بر زمین خواهد ماند. ما قوانین و مقررات متعددی داریم که روی کاغذ باقی مانده و اجرایی نشده‌اند، زیرا تمهیدات لازم اندیشیده نشده و رضایت ذینفعان حاصل نشده است.

جریان‌های سیاسی نیز افکار و ایده‌های خود را مطرح می‌کنند، اما با حفظ همه تفاوت‌ها و تمایزها، باید به جستجوی چارچوب‌هایی باشیم که بتوانیم با یکدیگر نظری مشترک برای حل مسائل ایجاد کنیم. گاهی اوقات ما در یک موضوع ۹۰ درصد اشتراک داریم و ۱۰ درصد افتراق، متأسفانه آن ۱۰ درصد می‌تواند بنای ۹۰ درصد را تخریب کند اما این ۹۰ درصد نمی‌تواند آن ۱۰ درصد را به درستی مدیریت کند. ما باید به سطحی از بلوغ اجتماعی برسیم که وقتی در موضوعات مختلف اشتراک داریم، این اشتراک پایه‌ای برای توافقات بیشتر باشد.

ایرنا: شما به عنوان کسی که ساعات زیادی از روز را در کنار رئیس‌جمهور در همه جلسات و دیدارها بوده‌اید،آقای پزشکیان را چگونه دیده‌اید؟ شما سابقه فعالیت و همکاری با دولت‌های مختلف دارید. دغدغه‌های رئیس‌جمهور چیست و اولویت‌های ایشان کدامند؟ ما مشاهده می‌کنیم که ایشان تأکیدات فراوانی در صحبت‌های خود بر عدالت اجتماعی و عدالت آموزشی دارند و همچنین بر استفاده از نظرات کارشناسان، دانشگاهیان و افراد نخبه تأکید می‌کنند.

رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور: من نگرانم که چون همکار ایشان هستم، صحبت کردن در وصف ایشان شایسته نباشد، اما از طرفی فکر می‌کنم که جامعه ما نیاز دارد تا درک و تصویر دقیق‌تری از مسئولان و متولیان امور داشته باشد. سابقه آشنایی من با دکتر پزشکیان به سال ۱۳۵۸ بازمی‌گردد و تصویری که من از ایشان در آن زمان دارم، غنی‌تر و پخته‌تر شده است، اما اصول ایشان تغییر نکرده است. ایشان بر اصولی که به آن‌ها اعتقاد دارد، با جدیت ایستاده است. به آنچه می‌گوید ایمان دارد و هیچ‌گاه برای حفظ ظاهر یا رضایت افکار عمومی چیزی نمی‌گوید. کرامت انسان‌ها را بسیار مهم می‌داند و به آدم‌ها با نگاه کریمانه‌ای می‌نگرد.

رئیس‌جمهور در مورد انسان‌ها، داوری‌های عجیب و غریبی نمی‌کند و آن‌ها را با همه ضعف‌هایشان می‌پذیرد. به باور آقای پزشکیان، همه انسان‌ها عیوب و خطاهایی دارند و ما باید با هم رفتار سنجیده‌تری داشته باشیم. این نگاه در عهدنامه مالک اشتر امیرالمومنین حضرت علی (ع) به وضوح دیده می‌شود که می‌فرمایند انسان‌ها دو دسته هستند: یا برادر دینی تو هستند یا نظیر تو در خلقت. دکتر پزشکیان معتقد است که مسلمان‌ها باید در کنار یکدیگر متحد باشند و در برابر دشمنان جبهه واحدی تشکیل دهند و نباید بی‌جهت یکدیگر را نفی کنند. منش ایشان پذیرش و تحمل است و تلاش می‌کند که افراد را جذب کند و به آن‌ها فرصت دهد. این تصور که افراد فکر می‌کنند اگر مسئول یک جایی شدند، لزوماً عالم‌ترین و آگاه‌ترین فرد در آن حوزه هستند، نادرست است. بسیاری از افراد ممکن است شایستگی‌هایی داشته باشند و مسئولیتی به آن‌ها داده شده باشد، اما معنایش این نیست که آن‌ها در مرز دانش و آگاهی و شایستگی قرار دارند.

رئیس‌جمهور پزشکیان به عدالت عمیقاً معتقد بوده و بر این باور است که مهم‌ترین کارکرد حکومت، مواجهه عادلانه با انسان‌ها و فراهم کردن شرایط عادلانه است. آموزش و پرورش یکی از دغدغه‌های رئیس دولت چهاردهم بوده و معتقد است که آینده کشور در گرو آموزش‌وپرورش است و باید به آن توجه بیشتری شود. آقای پزشکیان بر این نکته تأکید دارد که فرصت‌های آموزشی باید به‌طور عادلانه توزیع شوند تا نابرابری‌ها به موقعیت‌های اقتصادی و اجتماعی سرایت نکند. همچنین بر معیشت مردم تأکید دارد و می‌گوید که دولت باید تمام تلاش خود را بکند تا سفره مردم آسیبی نبیند.

وی به طور مداوم به این دغدغه توجه کرده و نگاهش به اقوام و مذاهب مختلف برتری‌جویانه نیست. او معتقد است که معیار برتری فقط تقواست و نه قومیت یا جنسیت. ما باید نظامی را ایجاد کنیم که در آن بهترین‌ها حضور داشته باشند و در طول یک سال ریاست جمهوری آقای پزشکیان، شاهد شیوه متفاوتی از ایشان در اداره امور بودیم.

ایرنا: آیا در برخورد آقای رئیس‌جمهور با اعضای دولت و مدیران، عصبانیت یا تندی مشاهده کرده‌اید؟

حاجی‌میرزایی: رئیس‌جمهور پزشکیان نگاه متفاوتی به عرصه قدرت دارد و تنها تلقی او از موقعیت ریاست‌جمهوری، فرصتی برای خدمت به مردم است. رفتار ایشان با وزرا و دسترسی‌پذیری‌اش به دیگران نشان می‌دهد که آمادگی دارد تا نظرات و ایده‌های دیگران را بشنود و به آن‌ها توجه کند. در طول این مدت، او با همه جریان‌های سیاسی دیدار داشته و از این موضوع استقبال کرده است.

رئیس‌جمهور در سفرها، به شدت از تجمل و تشریفات پرهیز می‌کند و همین مقدار تشریفاتی که اکنون وجود دارد نیز، به نوعی به وی تحمیل می‌شود. اگر به خود ایشان باشد، هیچ‌یک از این موارد را نمی‌پذیرد. هنگامی که کار خود را به عنوان رئیس دولت چهاردهم آغاز کرد، ملاقات‌های خارجی زیادی داشتند و بسیاری از سران کشورها و مقامات ارشد کشورهای مختلف بعد از مراسم تحلیف و آغاز کار، به دیدن ایشان آمدند. در چینش صندلی‌ها در جلسات، ایشان سلیقه خاصی داشتند و می‌گفتند که باید هم‌سطح بنشینیم. در حالی‌که برخی می‌گفتند وزیر یا رئیس‌جمهور هستند، ایشان تأکید می‌کردند که من نمی‌خواهم و این کار را نمی‌پسندند. درخواست کردیم از دوستان عزیزی که سابقه خوبی در سیاست خارجی دارند، مانند آقای عراقچی و آقای ظریف، که این موضوع را بررسی کنند. پس از بررسی، آن‌ها اعلام کردند که حق با آقای رئیس‌جمهور است؛ بسیاری از کشورهای با بلوغ اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بالا، این موارد را رعایت می‌کنند.

ایشان بارها اشاره می‌کنند که مگر در دوره رسول اکرم (ص) نبود که اعرابی به دنبال پیامبر می‌گشت و نتوانست در بین جمعیت او را تشخیص دهد؟ چرا باید این‌قدر تشخص ایجاد کنیم برای کارها؟ نکته دیگر اینکه پروتکل‌ها از کجا آمده‌اند؟ این‌ها ساخته دست انسان‌ها هستند. ما انسان‌ها برای خودمان چهارچوب‌هایی درست کرده‌ایم و این‌گونه نیست که یک استاندارد نهایی وجود داشته باشد. بسیاری از افراد به دلیل عادت به روش‌های دیگر، به این پروتکل‌ها فکر نمی‌کنند و می‌گویند که چون دیگران این کار را انجام داده‌اند، ما نیز باید همین کار را انجام دهیم. اما ایشان می‌گوید سلیقه‌اش این است که در جلسات، به‌ویژه در مواردی که دوربین حضور دارد، ملاحظات تشریفاتی را رعایت کنند، اما در جلساتی که دوربین نیست، همه آزادند هر جایی بنشینند و شروع به گفت‌وگو کنند.

رئیس‌جمهور پزشکیان تاکید دارد که در سفرهای استانی، باید به دیدن مردم برویم و لزومی ندارد مردم را به خیابان‌ها بکشیم. همچنین هیچ الزامی برای اعلام حضور ایشان در یک مکان خاص وجود ندارد. اگر لازم بدانند، می‌توانند به مکانی بروند و هیچ نیازی به هماهنگی قبلی نیست. در مورد تعهدات سفر نیز تأکید وی بر این است که فقط آن کارهایی را که می‌توانید انجام دهید، اعلام کنید و نباید بی‌جهت به سفر برویم و تعهداتی را اعلام کنیم که قادر به اجرای آن‌ها نیستیم. این موضوع باعث خدشه‌دار شدن اعتماد مردم می‌شود.

آقای پزشکیان می‌گوید که از ۱۰۰ تعهد، من تنها می‌توانم ۲ تا را انجام دهم و باید فقط آن را اعلام کنم. نمایندگان باید خودشان با هم نشسته و تفاهم کنند و بر روی اولویت‌ها متمرکز شوند. این موارد همه مربوط به قبل از جریان ۱۲ روز دفاع جانانه و قهرمانانه ملت ایران است. پس از آن، ایشان بسیاری از پروتکل‌ها را کنار گذاشتند و به وزارتخانه‌های کلیدی که با معیشت مردم مرتبط بودند، حضوراً سر می‌زدند. روال معمول این بود که رئیس‌جمهور در دفتر خود می‌نشست و گزارش‌ها را دریافت می‌کرد، اما ایشان گفتند که به صورت حضوری بهتر است و می‌رفتند. در آن زمان، ملاحظات امنیتی وجود داشت و نظام ارتباطات نیز چندان ایمن نبود. بنابراین، بسیاری از اوقات وزیر نیز از حضور ایشان مطلع نمی‌شد یا اینکه فقط وزیر مطلع بود. ایشان حضور پیدا می‌کردند به جریان امور رسیدگی می‌کردند و سوالات و مشکلات را رفع می‌کردند.

در طول ۱۲ روز جنگ، هیچ‌گاه نبود که دفتر رئیس‌جمهور در دسترس اعضای دولت نباشد، همیشه چراغ دفتر روشن و فعال بود و دکتر پزشکیان نیز در برنامه‌های مختلف حضور پیدا می‌کردند. صحنه‌های بسیار خوبی ایجاد می‌شد، به‌طوری‌که کارکنان وزارتخانه‌ها می‌دیدند که رئیس‌جمهور با ۲ نفر آمده و با مدیران جلسه گذاشته است. این کارها پس از آن ۱۲ روز نیز ادامه داشت و ایشان ترجیح می‌دادند که اطلاع‌رسانی نکنند.

شاید برای شما و مردم جالب باشد که ایشان یک جمعه که من مکرراً درخواست می‌کردم استراحت کنند، اما مثلاً ناگهان در نیمه روز راه می‌افتادند. به مدیران و استانداران زنگ می‌زدند و آنها باور نمی‌کردند که رئیس‌جمهور به دنبال مدیر کل آموزش و پرورش و سایر مدیران باشد. اخیراً جایی رفته بودند و به من گفتند که هر کاری کردم، هیچ‌یک از آن‌ها را پیدا نکردم. می‌توانم تعبیر «صیاد پی صید دویدن عجبی نیست، صید از پی صیاد دویدن مزه دارد» را در مورد ایشان به کار ببرم. به جای اینکه افراد به ایشان رجوع کنند، خود ایشان به دنبال آن‌ها می‌روند و سعی می‌کنند کمک کنند. این رویکرد، به نظر من، جذاب و متفاوت است و تأثیر آن در نظام مدیریت می‌تواند راهگشا باشد. اکنون هر استانداری احتمال می‌دهد که ممکن است آقای رئیس‌جمهور به‌طور ناگهانی در دفترش حاضر شود؛ بنابراین همه باید در هر حال آماده باشند. البته لازم به ذکر است که این الزام نبوده و بخشنامه‌ای در این خصوص صادر نشده است.

رئیس‌جمهور پزشکیان بارها تأکید کرده‌اند کسی که می‌خواهد در مقام مدیریت یک جامعه قرار گیرد، باید خود پیشگام باشد و قبل از اینکه به تربیت دیگران بپردازد، خود را به آداب و قواعد ملزم کند. رئیس‌جمهور نمونه‌ای جدی، پرکار و فعال است و من نیز به عنوان همکار ایشان، نمی‌توانم جز این باشم. زمانی که رئیس‌جمهور این‌قدر وقت می‌گذارد و توجه می‌کند، قطعاً من نیز باید همین‌گونه عمل کنم. وزرا و مسئولین دیگر نیز تحت تأثیر این رویکرد قرار می‌گیرند.

ایرنا: آقای دکتر حاجی‌میرزایی در این مدت، آیا فکر کرده‌اید که آقای رئیس‌جمهور از چه کسی بیشتر تأثیرپذیر است؟

رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور: با اطمینان می‌گویم که هیچ‌کس. اگر در موضوعی بدانند که مقام معظم رهبری نظری دارند، تبعیت می‌کنند. ایشان حرف همه را می‌شنود. در جلسات، اگر کسی هم در مخالفت سخن بگوید، اما حرفش درست باشد، آن را می‌پذیرد. بارها پیش آمده که ایده‌ای در ذهن ایشان بوده و پس از سفر کوتاهی، با صحنه‌هایی مواجه شده و گفته‌اند که در ایده‌اش تجدید نظر کرده است. رئیس‌جمهور پزشکیان هیچ تسلّبی بر روی موضوعی ندارند. بنابراین، هیچ‌کس ناامید نیست از اینکه حرفش را به دکتر منتقل کند و هیچ‌کس نیز نمی‌تواند مطمئن باشد که از طریق فردی خاص، نفوذی بر روی ایشان وجود دارد.

ایرنا: رهبر انقلاب در بیانات اخیر خود صفات پرکار و پرتلاش را درباره دکتر پزشکیان به کار بردند، همچنین بر حمایت از دولت چهاردهم تأکید کرده‌اند، اما شاهد این هستیم که این حمایت به‌طور کامل محقق نشده. گاهی اوقات مباحثی مطرح می‌شود که به عدم کفایت رئیس‌جمهور اشاره دارد. در شرایط خاص کشور که تحت حمله دشمن هستیم، ارزیابی شما از این وضعیت چیست؟ چرا شعار وفاق ملی که از ابتدا مورد تاکید رئیس‌جمهور بوده‌است از سوی برخی جایگاهی ندارد؟

حاجی‌میرزایی: مقام معظم رهبری بر لزوم حمایت و همراهی با دلسوزان و کسانی که دغدغه وطن، اسلام و انقلاب دارند، تأکید کرده‌اند. تکلیف روشن است و اگر کسی هم جور دیگری فکر می‌کند، باز مردم می‌توانند داوری کنند که چه کسی درست می‌گوید.

ما فرصت کوتاهی داریم و در معرض داوری هستیم. هر کسی با موضع‌گیری که می‌کند، در حقیقت خود را متجلی و آشکار می‌سازد. این آشکارسازی‌ها برای جامعه ما مفید است، زیرا همه افراد به این نکته توجه نمی‌کنند که هر کس چیزی می‌گوید. من تنها فرصتی خواستم برای خدمت و تمام تلاشم این است که اگر بتوانم خدمت کنم. اگر کسی بار از دوش من بردارد، من راحت می‌شوم؛ یعنی هیچ دغدغه‌ای برای چسبیدن دو دستی به این موقعیت و مسئولیت ندارم.

تأمین وحدت ملی یک نیاز استراتژیک و راهبردی برای کشور ماست تا مسائلش را حل کند و از این دشمنی‌های وسیع و گسترده‌ای که پیرامونش وجود دارد، آرام و کم‌دغدغه عبور کند. جز در پرتو وحدت و همدلی و انسجام، کشور نمی‌تواند از این مشکلات عبور کند. این نکته‌ای است که مورد تأکید مقام معظم رهبری بوده و امیدوارم جامعه به آن توجه کند. به نظر من، مردم این مسائل را به خوبی درک می‌کنند.

ایرنا: آقای دکتر، شما اشاره کردید که «معیشت مردم» یکی از دغدغه‌های اصلی رئیس‌جمهور پزشکیان و دولت است. اما شاهد افزایش قیمت‌ها اقلام و افزایش نرخ ارز و کالاهای اساسی هستیم که به مردم فشار زیادی وارد آورده است. اکنون نیز شایعاتی پیرامون تقویت تیم اقتصادی یا تغییر برنامه آقای رئیس‌جمهور برای سال دوم در رسانه‌ها مطرح است تا وضعیت معیشت مردم از این شرایط خارج شود.

رئیس ‌دفتر رئیس‌جمهور: اقتصاد ما نهالی از آثار سال‌های گذشته است که تحت تأثیر سیاست‌ها و مجموعه شرایط قرار دارد. به نظر من، اگر کسی بخواهد ارزیابی و داوری کند در مورد عملکرد تیم اقتصادی، باید به مجموعه عوامل پیرامونی توجه کند. من فکر نمی‌کنم که تیم اقتصادی کوتاهی کرده باشد. تمام تلاشش این بوده که راه بهتری پیدا کند، اما پیدا کردن راه بهتر کار ساده‌ای نیست. عده‌ای کنار گود نشسته‌اند و انتظارات خود را مطرح می کنند. دکتر پزشکیان بارها گفته و اکنون نیز من به نیابت از طرف ایشان اعلام می‌کنم که هر کسی فکر می‌کند راه‌حل‌های بهتر و سریع‌تری برای حل مسائل مزمن و پیچیده وجود دارد، دولت استقبال می‌کند.

دکتر پزشکیان به برخی از رقبای خود گفته بود که اگر شما فکر می‌کنید، من حاضرم یک یا دو استان را به شما بدهم تا شما بیایید و هر کاری بلدید انجام دهید تا مردم ببینند که آیا شما می‌توانید مشکلات را بهتر حل کنید یا خیر.

وقتی تقریباً یک چهارم مصرف برق کشور با این شرایط (ناترازی) روبروست، دولت چه کار می تواند بکند؟ قطع برق در صنعت و خدمات تلخ است و وقتی قطع می‌شود، خانواده‌ها متوجه می‌شوند. خود ما نیز در این خانواده‌ها زندگی می‌کنیم. در این تابستان گرم، وقتی برق می‌رود، چقدر مشکل است! اما این‌گونه نیست که شما بتوانید بگویید من تصمیم گرفتم از فردا برق نرود. باید ۲۰ هزار مگاوات انرژی تأمین کنیم. ساده‌ترین و سریع‌ترین روش برای تأمین انرژی، انرژی خورشیدی است، زیرا نیروگاه‌های دیگر دو یا سه سال طول می‌کشد تا ساخته شوند و نیاز به پول و ارز و امکانات دارند. به عنوان مثال، فرض کنید که می‌گویند الگوی مصرف و کشت ما بهینه نیست. درست است، اما نمی‌توان با جامعه گفت‌وگو کرد و از فردا گفت که الگوی کشت باید خوب باشد. برای بهبود الگو، باید مناسبات پیچیده‌ای را حل و فصل کنیم و پیش ببریم.

من فکر می‌کنم مردم باور دارند که رئیس‌جمهور دغدغه آن‌ها را دارد و تمام توجهش به این است که حال مردم بهتر باشد. اگر در جایی نمی‌شود، نه اینکه نمی‌داند یا نمی‌خواهد؛ هم می‌داند و هم می‌خواهد، اما در برخی شرایط، راه‌حل‌های کوتاه و سریع وجود ندارد. باید راه‌حل‌ها پایدار باشد تا مشکل به صورت کامل حل شود. اینکه سعی کنیم ترمیم موقتی انجام دهیم و در کنار آن ۱۰ مسئله دیگر ایجاد کنیم، رویکردی نیست که دکتر پزشکیان به آن معتقد باشد.

یکی از آموزه‌های مهم همه مکاتب توحیدی انصاف است؛ یعنی خود را جای فرد بگذارید و ببینید چه کار می‌کردید. ما آمادگی داریم که هر کسی که آمادگی دارد و فکری دارد که می‌تواند به شرایط بهتر کمک کند، استقبال کنیم. رئیس‌جمهور پزشکیان تأکید مکرر دارند به همه وزرا که با تمام صاحبان اندیشه در حوزه کار خودشان بنشینند، حرف‌هایشان را بشنوند و ایده‌هایشان را بررسی کنند.

ایرنا: دکتر پزشکیان از ابتدای فعالیت خود به عنوان رئیس دولت چهاردهم در سیاست همسایگی و توسعه روابط با کشورهای همسایه، سفرهای متعدد و مذاکرات گوناگونی انجام داده‌است. آیا سیاست همسایگی همچنان مدنظرشان هست یا خیر؟

دکتر حاجی میرزایی: رئیس جمهور پزشکیان، از ابتدا یک شعار محوری داشتند که «هماهنگی و انسجام در داخل و همکاری و هماهنگی با بیرون». اینکه ما با کسی سر دعوا نداریم اما از حقوق خود هم دفاع می‌کنیم. در برابر ظلم سکوت نمی‌کنیم، اما آماده‌ایم گفت‌وگو کنیم و مسائل‌مان را حل و فصل کنیم و همکاری‌هایمان را توسعه دهیم. این سیاست همچنان در دولت آقای پزشکیان دنبال می‌شود.

در ارتباط با مردم خودمان، باید با قومیت‌ها و مذاهب، به سطح هماهنگی، انسجام و وحدت پیش رویم و در سطح مناسبات خارجی نیز با همسایه‌ها ارتباط دوستی برقرار کنیم و همکاری‌ها را توسعه دهیم. ما به دنیا نیز گفتیم که سر جنگ با کسی نداریم اما از حقوق خود دفاع می‌کنیم و زیر بار زور نمی‌رویم. ما در حال گفت‌وگو بودیم که مورد حمله قرار گرفتیم. این شرایط باعث حصول دو دستاورد برای کشور شد: از یک طرف، مردم باور کردند که حکومت فرصت‌ها را از کشور دریغ نمی‌کند و بهانه‌ای به دست دشمن نمی‌دهد. مردم به همین دلیل همراهی کردند، زیرا دیدند که ناجوانمردی و بدعهدی در کار است. بنابراین، یکی از دستاوردها، همدلی و هماهنگی بیشتر مردم بود.

دوم اینکه گفته می‌شد این‌ها قابل اعتماد نیستند و در عمل هم برای مردم اثبات شد که این‌ها قابل اعتماد نیستند. ما هیچ‌گاه دنبال جنگ نبوده‌ایم و هیچ وقت روی خوش به جنگ نشان نداده‌ایم. همه تلاش ما این بوده که از جنگ دور بمانیم و اکنون نیز همه تلاش‌مان این است که ایران در جنگ نباشد. در جنگ، کسی برنده نیست و همه بازنده‌اند. ما تمام تلاش‌مان را خواهیم کرد که کشور در آرامش باشد. اما از سوی دیگر با زورگویی‌هایی مواجه هستیم که باید به نحو درست این‌ها را مدیریت کنیم.

دستگاه دیپلماسی کشور نیز تلاش می‌کند که از مواضع درست جمهوری اسلامی ایران در مناسبات بین‌المللی دفاع کند. آنان تلاش می‌کنند تصویری از ایران به دنیا منتقل کنند که ایران خواهان ناامنی و برهم زدن منطقه است. اکنون معلوم شده است که چه کسی ناامنی ایجاد می‌کند، چه کسی کشتار می‌کند و چه کسی نسل‌کشی می‌کند. اگر این‌ها مسیر خود را باز ببینند، تنها ایران نیست که متعرض خواهد شد، بلکه همه کشورهای اسلامی نیز در معرض خطر خواهند بود.

ایران این باور را در همه کشورهای منطقه ایجاد کرده است که خطری که احساس کردیم، جدی و واقعی است و دنیا باید سازوکارهای خود را بازنگری کند. تمام سازوکارهای بین‌المللی قادر نبوده‌اند جلوی تجاوز را بگیرند و جلوی نسل‌کشی و تحمیل گرسنگی و تشنگی بر کودکان را بگیرند. بنابراین، ما در چنین دنیایی زندگی می‌کنیم و باید تلاش کنیم که از حقوق خود دفاع کنیم و شرایط را برای مردم‌مان بهتر کنیم. ان‌شاءالله.