ظریف: ما صرفاً یک بازوی مشورتی هستیم

به گزارش نسیم صبا از مهر، محمد جواد ظریف رئیس شورای راهبردی انتخاب اعضای کابینه دولت چهاردهم با حضور در شبکه خبر گفت: شرایط کشور ما ویژه است کشور دیگر که دموکراتیک بوده و مردم سالاری دارند معمولاً احزاب در آن‌جا نقش و جایگاه جدی دارند و اگر دولت ائتلافی باشد از احزاب مختلف آدم‌های مختلف را برای کابینه انتخاب می‌کنند اما ما در جمهوری اسلامی خیلی چنین شرایط را نداشتیم، و برای دادن مشورت به رئیس جمهور شرایط شفافی نداشتیم، لذا ما برای اولین بار این کار را آغاز کردیم.

وی افزود: سعی کردیم برای انتخاب اعضای کابینت، از روش‌های علمی و مدیریتی استفاده کنیم ولی خب احتمالاً آزمون و خطا خواهیم داشت. ضمن آن‌که انتخاب وزرا حق رئیس جمهور است و ما صرفاً یک بازوی مشورتی هستیم که در واقع به رئیس جمهور مشورت داده و چند گزینه را به آن پیشنهاد می‌دهیم.

فعلاً انتخاب معاونت‌های ستادی رئیس جمهور در دستور کار ما نیست

وی در خصوص کلیات کارگروه‌های شورای راهبری انتخاب کابینه و اعضای آن و نیز نحوه انتخاب وزرا تشریح کرد: ما یک شورای راهبری تشکیل دادیم که هنوز این شورا تمام نشده است و یک روند است و در آن پنج کارگروه درست کردیم و کارهای دولت را به این پنج گروه تقسیم کردیم که البته این تقسیم بندی سلیقه‌ای است.

وی در تشریح این پنج کارگروه، ادامه داد: یک کارگروه سیاسی امنیتی دفاعی داریم که مسئولیت این کارگروه با بنده است و شامل وزارت خانه کشور، دفاع، اطلاعات، دادگستری، خارجه ونیز سازمان انرژی اتمی است.

رئیس شورای راهبردی انتخاب اعضای کابینه دولت چهاردهم اذعان کرد: کارگروه بعدی که جناب آقای دکتر طیب نیا زحمت تشکیل آن را می‌کشند، شامل چهار کمیته است که شامل کمیته وزارت اقتصاد و دارایی، کمیته بانک مرکزی، کمیته سازمان برنامه و بودجه و کمیته وزارت صمت است، ضمن آن‌که برای بانک مرکزی چارچوب‌های قانونی دارد که ما به آن توجه داریم.

وی ادامه داد: همچنین کارگروه فرهنگی داریم که با مسئولیت جناب آقای دکتر صالحی امیری این کار گروه تشکیل شده است و شامل وزارت خانه‌های آموزش و پرورش، فرهنگ و آموزش عالی، ارشاد ومیراث فرهنگی، ورزش و جوانان است و در آینده اگر قرار باشد معاونت علمی رئیس جمهور نیز بررسی شود در این کارگروه انجام می‌گیرد.

ظریف بیان کرد: فعلاً انتخاب معاونت‌های ستادی رئیس جمهور به غیر از معاونت زنان در دستور کار ما نیست، البته معاونت‌های سازمانی مانند سازمان‌های محیط زیست، انرژی اتمی، بنیاد شهید را بررسی می‌کنیم اما معاونت‌های ستادی را برای مراحل بعد گذاشته‌ایم زیرا تمرکز ما بر روی سازمان‌ها و وزرا است تا رئیس جمهور آنها را هرچه زودتر به مجلس ارائه دهد.

تنوع ترکیب اعضا در همه کمیته‌ها رعایت شده و بین همه مشترک است

ظریف در تشریح ادامه کارگروه‌های تشکیل شده گفت: یک کارگروه اجتماعی با ریاست آقای دکتر ربیعی داریم که شامل وزارت رفاه، بنیاد شهید، معاونت زنان ریاست جمهوری و سازمان حفاظت از محیط زیست است. همین طور مجموعه کارگروه زیربنایی به ریاست مهندس عبدالعلی زاده که رئیس ستاد انتخابات آقای پزشکیان بودند، این کارگروه را هدایت می‌کنند که شامل کمیته وزارت نفت، وزارت راه و شهرسازی، وزارت ارتباطات و وزارت کشاورزی و … است.

رئیس شورای راهبردی انتخاب اعضای کابینه دولت چهاردهم در خصوص ضوابط انتخاب اعضای کارگروه‌ها خاطرنشان کرد: اعضای کمیته‌ها بر اساس ضابطه‌ای که گذاشته‌ایم بدین صورت است که باید در آن‌ها دو خبره دانشگاهی، دو متخصص غیر دانشگاهی به عنوان متخصص بخش خصوصی حضور داشته باشند که رئیس هر کمیته با کمک رئیس کارگروه و دبیر کارگروه که از جوانان ما است، آن را تشکیل می‌دهند. سپس به شورای راهبری می‌آیند و این کمیته‌ها تصویب می‌شوند.

ظریف تاکید کرد: این کمیته‌ها ترکیبی دارند که از اقوام، بانوان، نمایندگان بخش خصوصی، نماینده سازمان‌های غیردولتی که در آن حضور دارند و در همه کمیته‌ها این ترکیب رعایت شده و مشترک بین همه آن‌ها است.

برخی از کمیته‌ها کار خود را شروع کرده

وی با اشاره به سوالاتی در خصوص آن‌که اعضای این کمیته‌ها چه کسانی هستند، گفت: تا امروز در خصوص عضویت در این کمیته‌ها که مشغول مشورت بودیم، ضمن آن‌که برخی از کمیته‌ها کار خود را شروع کرده، بررسی‌های خود را آغاز کردند و حتی و سنجه‌های خود را که مربوط به آن کارگروه هست در نظر گرفتند.

ظریف گفت: تعدادی از سنجه‌های ما به صورت عمومی است و برخی نیز مخصوص به خود کمیته‌ها است. از جمله پایبندی به جمهوری اسلامی و اسناد بالادستی و پایبندی به گفتمان عدالت محور رئیس جمهور جدید، پاک‌دستی و صداقت و از سنجه‌های عمومی است و اگر کسی این‌ها را نداشته باشد به انتهای لیست منتقل می‌شود. گرایش ملی به دور از گرایش قومی و منطقه‌ای است. البته ایران شامل رنگین کمانی از سایر سنجی‌ها را بررسی نمی‌کنیم و حضور او وتو می‌شود. همچنین موضوع دیگر گرایش ملی است، البته ایران رنگین کمانی از گروه‌ها و اقوام مختلف است، اما اگر کسی گرایش قوم‌گرایانه یا منطقه‌گرایانه داشته باشند یکی از عوامل وتوی او خواهد بود. این‌ها سنجه‌های عمومیست که مورد توجه قرار می‌گیرد و قرار است توسط شورای راهبری تأیید و معرفی شود.

وی ادامه داد: تاکنون حدود ۴۰۰ تا ۴۵۰ نفر به این کمیته‌ها معرفی شده است و علت عدم معرفی نهایی آن‌ها چند نکته است که یکی این است که هنوز بررسی‌ها تمام نشده و دوم این‌که امروز تصویب کردیم و آن را بنده صبح اطلاع رسانی کردم تا برای جلوگیری از تعارض منافع اگر کسی عضو کمیته بود و نامزد هم شد، آن فرد از کمیته کنار گذاشته می‌شود و جای او را یک فرد مشابه می‌گیرد، یعنی اگر او استاد دانشگاه باشد یک استاد دانشگاه دیگر جایگزین او می‌شود.

از گروه‌ها و نهادهای جامعه مدنی و احزاب از حزب مؤتلفه گرفته تا اصلاحات درخواست مشورت دادیم
رئیس شورای راهبردی انتخاب اعضای کابینه دولت چهاردهم با اشاره به برخی گمانه زنی‌های صورت گرفته، عنوان کرد: هم اکنون این فهرست نهایی نشده و همه گمانه زنی‌ها بی‌اعتبار است و ذهن مردم را نگران کرده است، لذا هنوز ما داریم فهرست نامزدها را دریافت می‌کنیم.

وی‌ادامه داد: ما به گروه‌ها و شخصیت‌های سیاسی یک فراخوان دادیم، البته در ابتدا می‌خواستیم فراخوان عمومی دهیم که ملاحظه کردیم این امر شدنی نیست، چون تعداد زیادی بیش از حد توان ما پیشنهاد خواهد شد و چون نمی‌توانیم همه آن‌ها را رسیدگی کنیم، این خود باعث می‌شود که مردم موضوع را جدی تلقی نکنند، لذا از شخصیت‌های ملی از جمله از جناب آقای خاتمی، جناب آقای روحانی، جناب آقای حداد عادل، جناب آقای قالیباف، جناب آقای جلیلی و دیگر رقبای آقای پزشکیان درخواست کردیم نامزدهای خود را معرفی کنند.

وی‌ادامه داد: همچنین از گروه‌ها و نهادهای جامعه مدنی و احزاب از حزب مؤتلفه گرفته تا اصلاحات در خواست دادیم تا نامزدهای خود را معرفی کنند. در عین حال از انجمن‌های صنفی و علمی فعال، گروه‌های صنفی و اتاق بازرگانی خواستیم تا افراد شایسته مورد نظر خود را معرفی کنند.

ظریف در ادامه برنامه تلویزیون روند انتخاب اعضای هیئت دولت چهاردهم، خاطرنشان کرد: کمی این روند انتخاب را دیر آغاز کردیم. البته ما چند لایه گذاشتیم و می‌خوایم اطمینان پیدا کنیم تا انتخاب‌ها شفاف است و فیلتر ندارد و تنها فیلتر آن خرد جمعی در این کمیته‌ها است.

لابی‌گری پشت صحنه نداریم

رئیس شورای راهبردی انتخاب اعضای کابینه دولت چهاردهم گفت: موضوع دیگر این است که تعارض منافع نداشته باشیم، زیرا ممکن است بنده کسی را برای کمیته سیاسی وزارت اطلاعات معرفی کرده باشم اما یک کمیته او را به عنوان وزیر معرفی کند، لذا اگر بخواهد وزارتش بررسی شود باید از این کمیته کنار برود.

ظریف تاکید کرد: ما هیچ لابی‌گری پشت صحنه نداریم و همه آن‌ها باید در کمیته بررسی شود. هر یک از اعضای کمیته که با نامزدی در بیرون کمیته جلسه بگذارد هر دوی آن‌ها حذف خواهند شد.

وی‌ادامه داد: ان‌شاءالله بتوانیم با یک همکاری گروهی یک روند شفافی را شروع کنیم. البته ممکن است دشوار باشد اما به نتیجه امیدوار هستیم. ضمن آن‌که ما با نیت اینکه یک روند جدید را شروع کردیم و یک تجربه خوبی را از مشارکت مردم سالاری می‌خواهیم داشته باشیم. همچنین از مردم می‌خواهیم که نشان دهند که آماده‌اند با شکیبایی این روند را پیگیری کنند و قضاوت زود هنگام نداشته باشند.

ظریف گفت: در مراسم تحلیف رئیس جمهور اولین فرصت ما برای معرفی کابینه است، هرچند بعد از آن هم رئیس جمهور ۱۰ روز فرصت برای معرفی کابینه خود دارد، لذا مردم تقاضا داریم در این مدت با ما شکیبا باشند.

رئیس شورای راهبردی انتخاب اعضای کابینه دولت چهاردهم تاکید کرد: ما بین سه تا پنج نامزد به رئیس جمهور، آن هم در مقام مشورت، معرفی خواهیم کرد. همان‌طور که در مناظرات دیدیم آقای پزشکیان از شجاعت و آزادگی برخوردار هستند و زیر بار حرف زور نمی‌روند و ما نیز می‌خواهیم به رئیس جمهور منتخب کمک کنیم که از این خرد جمعی استفاده کند.

در عین حال که در نهایت رئیس جمهور هم افرادی را به مجلس معرفی می‌کند تا در آن‌جا بررسی‌ها صورت گیرد.

وی با اشاره به نمایندگان مجلس، خاطرنشان کرد: ما از رئیس مجلس، هیئت رئیسه و نمایندگان محترم مجلس، اطمینان داریم که با توجه به بیاناتی که مقام معظم رهبری فرمودند که دوران رقابت تمام شده و دوران رفاقت و همکاری شروع شده است، با همین دست فرمان جلو خواهند آمد و ان‌شاءالله آینده خوبی برای کشور و نسل جدید رقم بزنیم.

رئیس شورای راهبردی انتخاب اعضای کابینه دولت چهاردهم در پاسخ به میزان همکاری گروه‌های مختلف با این شورا اظهار کرد: تا جایی که بنده خبر دارم افراد و شخصیت‌ها و گروه‌های مختلف از گروه‌های سیاسی و صنفی متعدد به ما پیشنهاد دادند. همچنین تعدادی از شخصیت‌ها ما را هم در خصوص ملاک‌ها و مصداق‌ها راهنمایی کردند و هم پیشنهادهای دریافت کردیم و تا حالا از این روند استقبال شده است.

ظریف تاکید کرد: هیچکس حق ندارد هیچ پیشنهادی را حذف کند. همه پیشنهادها باید برای همه اعضای کمیته رفته و اطلاع رسانی شود.طبیعتاً همه پیشنهادها رأی نمی‌آورد، اما هیچ پیشنهادی حذف نخواهد شد.

رئیس شورای راهبردی انتخاب اعضای کابین دولت چهاردهم با بیان آنکه این کابینه ائتلافی نبوده و وحدت ملی خواهد بود، گفت: چون باور به ارزش انقلاب اسلامی و اسناد بالادستی، باور به رئیس جمهور مورد اعتقاد ما است و نمی‌خواهیم افرادی داشته باشیم که با اعتقاد و باورهای رئیس جمهور همسویی نداشته باشند،
چون به هر شکل مردم به این رئیس جمهور رأی دادند و در چارچوب این گفتمان باید فعالیت کرد. در عین حال که کابینه ائتلافی نمی‌تواند کارایی داشته باشد زیرا کابینه باید منسجم باشد اما لازم است از همه نیروها بهره‌مند شویم و برای همین از همه گروه‌ها درخواست کردیم.

چهار شاخص وتویی داریم و اگر کسی در این شاخص‌ها وتو شود نمره او صفر خواهد بود
وی ادامه داد: بالای ۱۰۰ گروه و انجمن از جبهه اصلاحات گرفته تا مؤتلفه و ایثارگران پیشنهادهای خود را به ما ارائه کردند. جبهه اصلاحات به تنهایی شامل سی و چند حزب و تشکل از حزب جهاد ملت تا حزب ندا است که در این جبهه حضور دارند. همچنین از افراد فعال اصولگرا مانند دکتر حداد، دکتر قالیباف و جناب آقای ناطق و همینطور رقبای انتخاباتی آقای پزشکیان دعوت کردیم که نماینده معرفی کنند و برخی از آنها نماینده معرفی کردند.

وی تشریح کرد: ما چهار شاخص وتویی داریم و اگر کسی در این شاخص‌ها وتو شود نمره او صفر خواهد بود. همین طور از دیگر شاخص‌ها توانمندی‌های رفتاری، توان مدیریت، توان کار جمعی، احترام به کار کارشناسی و اینکه افراد جوان باشند است. هر که جوان‌تر باشد امتیاز بالاتر می‌گیرد لذا افراد بالای ۵۰ سال امتیاز سنی نمی‌گیرند وای هرچه بیشتر زیر ۵۰ سال باشند امتیاز بیشتری می‌گیرد.در عین حال اگر نامزدی مرد باشد امتیازی نمی‌گیرد ولی اگر زن باشد ۱۰ امتیاز می‌گیرد. همین طور اگر از مذاهب و ادیان دیگر باشد امتیاز می‌گیرید و اگر از مسلمان شیعه باشید اینجا امتیازی نمی‌گیرد.

ظریف تاکید کرد: بنابراین می‌خواهیم امتیاز بدهیم تا بتوانیم از سایر اقوام و گروه‌هایی که حضور کمتری در کابینه‌ها داشته‌اند از جمله زنان و جوانان استفاده بکنیم و تلاش ما این است که ۶۰ درصد اعضای کابینه برای اولین بار عضو کابینه باشند.
وی‌ادامه داد: داشتن سابقه وزارت نمره منفی دارد. البته به تجربه نمره می‌دهیم اما وزرای سابق به عنوان مشاور می‌خواهیم استفاده کنیم.

ظریف ادامه داد: سازوکاری به نام شورای راهبری متشکل از وزرای سابق، درست کردیم. همانطور که زمانی من و سایر وزرای خارجه در دوره شهید عبداللهیان در جلساتی حضور پیدا می‌کردیم و به او مشورت می‌دادیم قرار است در همه وزارتخانه‌ها این کار را انجام دهیم تا از همه تجربه انباشته مدیران گذشته استفاده کنیم.

رئیس شورای راهبردی انتخاب اعضای کابین دولت چهاردهم تاکید کرد: می‌خواهیم خون و نگرش جدید وارد دولت شود لذا سعی کردیم تا ۶۰ درصد کابینه زیر ۵۰ سال بوده که سابقه وزارت هم نداشته باشند تا از شکل دایره بسته مدیریتی کشور خارج شده و از نیروهای جوان و تازه نفس استفاده کنیم.

سهمی از کمیته اصلاحات برای کسانی که زحمت زیادی در این روند کشیدند، گذاشته‌ایم

ظریف در پاسخ به سوالی مبنی بر آنکه آیا درست است که سهم جبهه اصلاحات را در نظر گرفته‌اید، گفت: واقعیت آن است که آقای پزشکان یکی از سه نامزد جبهه اصلاحات بوده است. خود بنده متعلق به گروهی و جناحی نیستم اما بسیاری از سخنرانی‌هایم ر در دوره انتخابات در سراسر کشور توسط جبهه اصلاحات سازماندهی می‌شد هرچند از گروه‌های اعتدالی و اصولگرا هم در این خصوص فعالیت داشتند زیرا ما اصولگرای طرفدار آقای پزشکیان نیز داریم و یک رنگین کمانی از گروه‌های سیاسی برای آقای پزشکیان وجود دارند اما یک سهمی از کمیته اصلاحات برای کسانی که زحمت زیادی در این روند کشیدند، گذاشته‌ایم.

وی گفت: جناب آقای خاتمی هیچ فشاری برای این کار نگذاشتند. خودم با ایشان صحبت کردم. در این خصوص راهنمایی کردند اما دخالتی نکردند. به قول توییت آقای نبوی که گفتند که اجازه دهید دولت تشکیل شود و به دنبال سهم‌خواهی نباشید.

ظریف اذعان کرد: از جبهه اصلاحات و سایر بزرگان یک همدلی درست شده است که همه می‌خواهند کار را جلو برود و امیدواریم با نگاه مردم و نگاه ویژه حضرت بقیه الله بتوانیم کار را به جلو ببریم. همچنین باید گفت
ملاک انتخاب افراد در کارگروه‌ها رأی مخفی است که داده می‌شود. فرم‌های نمره دهی را در فضای مجازی گذاشتم و هر نامزد باید یک فرم از این‌ها برایش پر شود که به صورت مخفی در کامپیوتر تجمیع و معدل‌گیری می‌شود و نتیجه نهایی دست رئیس کارگروه می‌آید.

رئیس شورای راهبردی انتخاب اعضای کابین دولت چهاردهم با بیان آنکه این نحوه انتخاب وزرا اولین تجربه ماست و ممکن است خطا داشته باشیم، گفت: هر کارگروه حداقل سه و حداکثر پنج نفر را به شورای راهبری معرفی می‌کند و شورای راهبری با حضور متخصصین همه این‌ها را بررسی می‌کند و سه نامزد را به رئیس جمهور معرفی می‌کند و اگر کارگروه نامزد پوششی به ما داده باشد، هر پنج تا را رد می‌کنیم و فکر می‌کنم تا ۳ مرداد نامزدها را معرفی خواهیم کرد.